Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου 2011

Η ερωτευμένη βασίλισσα και η χρυσή γουρουνοπούλα


Μια φορά, τα χρόνια τα παλιά, κάποια βασίλισσα της Φρυγίας ή της Φοινίκης (δεν είναι ξεκάθαρο) που ήταν πολύ άρρωστη, επισκέφτηκε τη Λήμνο, ζητώντας γιατρειά.
Οι γιατροί του νησιού κατάφεραν με τα ντόπια φάρμακα[1] που της έδωσαν να την θεραπεύσουν. Η βασίλισσα, όταν έγινε καλά, δεν θέλησε να φύγει από το νησί και να επιστρέψει στην πατρίδα της. Είχε ερωτευτεί το βασιλιά του νησιού κι είχε αγαπήσει το νησί και τους ανθρώπους του. Αποφάσισε λοιπόν, να παντρευτεί το βασιλιά και να μείνει για πάντα στη Λήμνο. Μάλιστα σαν δώρα ευχαριστίας προς τους κατοίκους του νησιού για τη θεραπεία της προσέφερε ένα φυτό, το βαμβάκι και ένα κατοικίδιο ζώο, το χοίρο. 
    Η παράδοση του νησιού αναφέρει πως σαν πέθανε η καλή αυτή βασίλισσα, οι κάτοικοι είπανε στους θαυμαστούς τεχνίτες του νησιού να κατασκευάσουν το ομοίωμα χρυσής γουρούνας μαζί με τα 7 παιδιά της και χρυσά, τα εργαλεία επεξεργασίας του βαμβακιού: τζιγκρίκι, κόρδα, ανέμη, ηλακάτη, ροδάνι, αδράχτι, κλωστή, σφοντύλι και μασούρια.Όλα αυτά τα αντικείμενα τα τοποθέτησαν σαν κτερίσματα στο τάφο της βασίλισσας, για να την τιμήσουν για τα αγαθά που προσέφερε στο νησί. Ο μύθος αυτός υπάρχει σε πολλά χωριά της Λήμνου και το μεταδίδει και ο Λημνιός λαογράφος Σπύρος Μουστάκας. Πρόκειται για ένα πανάρχαιο θρύλο που με διάφορες παραλλαγές[2] συναντάται και σε διάφορες περιοχές της Ελλάδος.Ποια όμως είναι η διαφορά; Και γιατί άραγε ο μύθος αυτός συνδέεται με τα Καμίνια;
    Ο θρύλος της βασίλισσας συνδέεται άμεσα με τα Καμίνια γιατί η προφορική παράδοση του χωριού αναφέρει πως στα Καμίνια υπάρχει κάπου θαμμένος θησαυρός με την χρυσή γουρουνόπουλα και τα 7 παιδιά της.Απόδειξη ότι ο θρύλος, μπορεί να συνδέεται με τα Καμίνια, είναι η ανεύρεση, το 1953 στα ερείπια της Προϊστορικής Πολιόχνης ζωόμορφου πήλινου αγγείου, σε σχήμα χοίρου. Το πήλινο αυτό αγγείο (ασκός) συνδέει το τοπικό θρύλο με την εισαγωγή του χοίρου στη Λήμνο και τη ξεχωριστή τιμή που του απέδιδαν οι Λημνιοί. Από το θρύλο των Καμινίων απουσιάζει, η αναφορά στα εργαλεία επεξεργασίας του βαμβακιού και στο τάφο της βασίλισσας. Χαρακτηριστικά αναφέρουν ότι η γουρούνα είναι σε φυσικό μέγεθος και είναι θαμμένη κοντά στα ερείπια της Πολιόχνης:
 «(…) Γιατί χαρά 'ς τη μοίρα του κείνου που θα την εύρη. Oπου είναι κρυμμένος θησαυρός θα τον βρίσκη, τα χρήματά του δεν θα σώζονται ποτές (…)» Εδώ και αιώνες, σύμφωνα με τον τοπικό θρύλο, ο θησαυρός είναι κρυμμένος και περιμένει αυτόν που θα το φέρει στο φως. Πολλοί κατά καιρούς έχουν ψάξει στην ευρύτερη περιοχή της εξοχής του χωριού ακόμα και με ανιχνευτικά μηχανήματα για να το βρουν, αλλά μάταια.
    Η εισαγωγή του χοίρου στη Λήμνο ανάγεται στα χρόνια της προϊστορικής Πολιόχνης αφού στις ανασκαφές έχουν βρεθεί αρκετά δόντια και οστά από χοίρους. Επίσης πολύ σημαντικό στοιχείο του θρύλου είναι η καταγωγή της βασίλισσας από τη  Φοινίκη ή τη Φρυγία. Μη λησμονάμε ότι στην προϊστορική Πολιόχνη βρέθηκαν αντικείμενα εισαγόμενα από την Εγγύς Ανατολή.
    Οι Καμιώτες από μικρά παιδιά είχαν και έχουν μεγαλώσει με αυτή την παράδοση. Μάλιστα υπήρχε μια Καμιώτισσα, η οποία υποστήριζε πως ήξερε που είναι θαμμένος, ο θησαυρός αλλά είχε υποσχεθεί σε κάποιον (δεν τον κατονόμαζε) να μη το φανερώσει ποτέ αλλά να φυλάξει το βιβλίο που της είχε αυτός εμπιστευτεί  και να μη το δώσει ποτέ σε κανένα. Λέγεται πως το βιβλίο που της είχε παραδοθεί ήταν χειρόγραφο και περιείχε πληροφορίες για το συγκεκριμένο  θησαυρό, για το μέρος που ήταν θαμμένος καθώς και  πολλά άλλα αρχαία ερείπια και άλλα πράγματα που βρίσκονταν στην ευρύτερη περιοχή.
Χαρακτηριστικά αναφέρεται πως την εποχή που οι Ιταλοί εντόπισαν την Πολιόχνη και είχαν αρχίσει τις ανασκαφές στα 1930, η γυναίκα έλεγε στους συγχωριανούς της ότι δεν θα βρουν το θησαυρό εκεί που ψάχνουν και ότι ψάχνουν σε λάθος μέρος εννοώντας φυσικά το θησαυρό με τη χρυσή γουρούνα και τα γουρουνόπουλα. Ο μόνος από το χωριό που μπορεί να είχε σχέση με το συγκεκριμένο  χειρόγραφο βιβλίο και να το είχε καταγράψει είναι ο Αργύρης Μοσχίδης. Την άνοιξη του 1901 ο Αργύρης Μοσχίδης επέστρεψε στα Καμίνια ύστερα από το πέρας των σπουδών του στην Γερμανία για το Πάσχα. Θεωρήθηκε όμως ύποπτος από τους Τούρκους, ότι είχε στην κατοχή του υλικό ( ?) ενοχοποιητικό και διατάχτηκε η σύλληψη του. Η σύλληψη του Μοσχίδη έγινε στις 9/16 Απριλίου, μια βδομάδα μετά την Ανάσταση και διατάχτηκε και η κατάσχεση όλου του έντυπου υλικού που είχε στην κατοχή του.
Οι Τούρκοι χωροφύλακες πήγαν στα Καμίνια και συνέλαβαν τον Μοσχίδη ενώ κατάσχεσαν τα βιβλία του και τα μετέφεραν στο Μούδρο. Ο  ίδιος ο Μοσχίδης δεν προφυλακίστηκε αλλά με την μεσολάβηση του Μητροπολίτου Διοδώρου προς τις τουρκικές αρχές και με προσωπική ευθύνη του Μητροπολίτου, ο Μοσχίδης κρατήθηκε στην Μητρόπολη. Κατά την διάρκεια αυτών των ημερών οι δάσκαλοι του νησιού, κατόρθωσαν με επιδέξιο τρόπο να πάρουν το υλικό που είχε κατασχεθεί και να το αντικαταστήσουν με σχολικά βιβλία.[3] Ο Μοσχίδης το 1901 θα πρέπει να βίωσε τον φόβο για την τύχη της εργασίας τόσων ετών για την Ιστορία της Λήμνου, βλέποντας ότι κινδύνευε να πέσει στα χέρια των Τούρκων και να καταστραφεί. Φοβούμενος λοιπόν για την τύχη της εργασίας τόσων ετών, να το εμπιστεύτηκε στη γυναίκα αυτή για να το φυλάξει, ορκίζοντας την να μη το δώσει ποτέ σε κανένα. Το φθινόπωρο του 1901 θα βρει τον Μοσχίδη στο Αϊβαλί, το 1905  θα παντρευτεί, (το 1907 θα δημοσιεύσει το βιβλίο του με την Ιστορία της Λήμνου στο οποίο προαναγγέλλει το δεύτερο τόμο σχετικό με θρύλους και τη λαϊκή παράδοση) και θα μείνει στην Αίγυπτο μέχρι το 1912, χρονιά που πέθανε. Δεν υπάρχουν πληροφορίες για το αν ο Μοσχίδης μετά το 1901 επέστρεψε ξανά στο νησί αλλά το πιο πιθανόν είναι ο Μοσχίδης να μην ξαναγύρισε στο νησί του. Όμως ακόμα και σήμερα ακούγονται στο χωριό ιστορίες γύρω από το βιβλίο και τους κατόχους των μυστικών που αυτό διαφυλάσσει.Σύμφωνα με πρόσφατη μαρτυρία το βιβλίο (τετράδιο με σημειώσεις) βρέθηκε με πολύτιμες πληροφορίες.
Ευαγγελία Χ.Λιάπη 
MSc Φιλόλογος





[1]Προφανώς της έδωσαν το μίλτο, τη λημνία γη, η οποία θεράπευε το έλκος.  
[2] Στις παραλλαγές αλλάζει ο αριθμός των παιδιών της γουρούνας .Άλλοτε είναι 7, άλλοτε 10 και άλλες φορές 12.
[3] Οι δάσκαλοι που με έξυπνο τρόπο κατάφεραν να πάρουν από τους Τούρκους τα βιβλία και τις σημειώσεις του Μοσχίδη  ήταν  ο Ιωάννης Αυγερινός, Γεώργιος Καλδής, Τριαντάφυλλος Αβαδέλλης, Θεμιστοκλής Ευαγγέλου

Τετάρτη 28 Σεπτεμβρίου 2011

Οι «Λημνιάδες» στη Ρώμη


Στο Διεθνές Φεστιβάλ Αφήγησης «Festival Internazionale di Storytelling Raccontamiunastoria»,η δημιουργική ομάδα «ΜΥΘΟΣ»  θα παρουσιάσει την παράσταση «Λημνιάδες» το Σάββατο 1η Οκτωβρίου 2011.Το Φεστιβάλ  διοργανώνει ο «Racconta mi una storia»(=Διηγήσου μου μια Ιστορία). Ένας πολιτιστικός οργανισμός της Ρώμη της Ιταλίας. Το Διεθνές Φεστιβάλ θα διαρκέσει, από τις 29/9 έως τις 2/10/2011 και η Ελλάδα θα συμμετάσχει με την παράσταση «Λημνιάδες».
Οι «Λημνιάδες», είναι οι γυναίκες της Λήμνου, οι οποίες μην αντέχοντας την απιστία οδηγούνται στην ομαδική δολοφονία των ανδρών, επιλέγουν για βασίλισσα τους την Υψιπύλη αλλά όταν θα ερωτευτούν σφοδρά θα ερωτοσμίξουν με τους Αργοναύτες που εκείνα τα χρόνια θα περάσουν από τη Λήμνο «και θα σώζουν τη γενιά τους …»
Στην παράσταση συμμετέχουν οι αφηγητές: Σύλβια Βενιζελέα, Γιώργος Ευγενικός, Μαρία Βραχιονίδου, Ελεάννα Γεροντοπούλου, Χριστίνα Δημοπούλου, Ναυσικά Καψαλά.

Τρίτη 27 Σεπτεμβρίου 2011

Η Χορταρόλιμνη της Λήμνου


Η Χορταρόλιμνη της Λήμνου βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του νησιού και εκτείνεται ανάμεσα  στο Ρουσσοπούλι και τη Καλλιόπη, σε γεωγραφικό μήκος E 25° 20΄ 03.8'' και πλάτος N 39° 54'04.16''. 
Στην ουσία πρόκειται για ένα έλος. Ένα  παράκτιο, εποχιακό υφάλμυρο έλος[1]
Η συνολική του έκταση είναι 2.300 στρέμματα.[2]
Στην περιοχή υπάρχει βλάστηση με αρμυρίες, αρμυρίκια, αστοιβή, βούρλα, ρείκια, φρύγανα, λυγαρίες και μονοετή αγρωστώδη φυτά
Το χειμώνα η λίμνη γεμίζει με νερό, το οποίο εξαφανίζεται στα τέλη Ιουνίου αρχές Ιουλίου. 
Η Λίμνη στο παρελθόν χρησιμοποιήθηκε ως πεδίο βολής.
Σήμερα το νερό της Χορταρόλιμνης είναι επιβαρυμένο από βαρέα μέταλλα λόγω των παλαιότερων στρατιωτικών ασκήσεων. 
Ευαγγελία Χ.Λιάπη


[1] Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, κωδικός τόπου GR4110001,καταγραφή 1/2/1995
[2] Ο όγκος των υδάτων της λίμνης υπολογίζεται στα 1,610,000 m3 (Φραγκόπουλος κ.α. 1964).

Πέμπτη 22 Σεπτεμβρίου 2011

O Μassimo Cultraro κι η Πολιόχνη



O Massimo Cultraro[1],είναι ένας από τους πιο σημαντικούς ανασκαφείς της Προϊστορικής Πολιόχνης. 
Πρωτοήρθε στην Λήμνο, στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και συμμετείχε στις ανασκαφές της  Πολιόχνης. Mεταπτυχιακός[2] φοιτητής στη Scuola Αrcheologica Italiana di Atene, με υποτροφία του ιταλικού κράτους, επιθυμούσε να μελετήσει τον πολιτισμό του Αιγαίου και να λύσει το γρίφο των δεσμών με τους Ετρούσκους-Τυρρηνούς.
Από το 1993 έως το 1998 συμμετείχε στην ομάδα ανασκαφής της Πολιόχνης[3]ως επιστημονικός σύμβουλος και ταυτόχρονα κατέγραφε και μελετούσε από το 1993-1998, τα ευρήματα της προϊστορικής πόλης, τα οποία εκθέτονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Μύρινας.
Στις ανασκαφές της περιόδου 1993-1998 υπήρξε ιδιαίτερα τυχερός στην ανασκαφή του ως προς τα ευρήματα[4] που έφερε στο φως.
To 1999 ήταν υπεύθυνος της ομάδας συντήρησης της Πολιόχνης και επιστημονικός υπεύθυνος της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής στην ανασκαφή της Ηφαιστείας.
Τα χρόνια πέρασαν κι ο Massimo Cultraro εξελίχτηκε, ως ο πιο εξειδικευμένος και γνώστης του Πολιτισμού του Βορείου Αιγαίου Πελάγους[5] Ιταλός αρχαιολόγος. Ταυτόχρονα από το 2007-2010, ο Massimo Cultraro υπήρξε επιστημονικός διευθυντής του προγράμματος «The Virtual Museum of Iraq», μια επιστημονική-πολιτιστική δραστηριότητα του Υπουργείου Εξωτερικών (Task Force Iraq )και του Εθνικού Κέντρου Ερευνών (CNR) της Ιταλίας.
Πρόκειται για την κατασκευή εικονικού περιβάλλοντος του αρχαιολογικού Μουσείου της Βαγδάτης[6], το οποίο καταστράφηκε 2003.
O Massimo Cultraro από το 2010 είναι Senior ερευνητής του Εθνικού Κέντρου Ερευνών (CNR) της Ιταλίας.
Σε συνέντευξη του το Μάιο του 2011 στη δημοσιογράφο Martina Calogero αποκαλύπτει το μεγάλο του όνειρο που δεν είναι άλλο από την συνέχιση της ανασκαφής της προϊστορικής Πολιόχνης.[7]
Μακάρι, η Πολιόχνη να έχει τη τύχη να επιστρέψει ο Massimo Cultraro κάποια στιγμή ως αρχηγός αποστολής, για να συνεχίσει την ανασκαφή και γιατί όχι, να έχει τη τύχη, να είναι αυτός, που θα φέρει στο φως, τη νεκρόπολη της
Δυστυχώς, η Πολιόχνη για χρόνια είχε ανασκαφείς, οι οποίοι ποτέ δεν την αγάπησαν κι αγνόησαν τα μυστικά της.
Για το λόγο αυτό υπάρχουν ελάχιστες δημοσιεύσεις.
Αποτέλεσμα, να χαθούν σημαντικά στοιχεία από τις ανασκαφές.
Οι πιο πολλές σήμερα διεθνείς δημοσιεύσεις για την Πολιόχνη και το Βόρειο Αιγαίο, φέρουν την υπογραφή του Massimo Cultraro.
Ευχής έργο, το όνειρο του μια μέρα να πραγματοποιηθεί.
Ευαγγελία Χ.Λιάπη
***H φωτογραφία είναι από το προσωπικό αρχείο της Ευαγγελίας Χ.Λιάπη και έχει ληφθεί κατά την διάρκεια των ανασκαφών,το καλοκαίρι του 1993.Στην κορυφή του λόφου διακρίνεται  ο Massimo Cultraro ενώ σε πρώτο πλάνο είναι η κάθετη τομή που είχαν ανοίξει οι εργάτες στη πλαγιά της Πολιόχνης και της οποίας την επίβλεψη είχε ο Massimo.


[1] Ο Μassimo Cultaro γεννήθηκε στη Κατάνια στις 23 Σεπτεμβρίου του 1965.
[2] Ο M. Cultraro σπούδασε Lettere Classiche(Κλασική Φιλολογία) με κατεύθυνση την Αρχαιολογία στο πανεπιστήμιο της Κατάνιας.
[3] Ο τίτλος του διδακτορικού του είναι:«Poliochni del periodo Giallo e le fasi finali del Bronzo antico nell'Egeo settentrionale».
[4] Ο αρχαιολόγος Alberto Benvenuti χαρακτηριστικά συχνά τον πείραζε, λέγοντας του ότι πως είναι ιδιαίτερα τυχερός στις ανασκαφές που πραγματοποιεί.Τη χρονιά 1993 στον αρχαιολογικό χώρο της Πολιόχνης πραγματοποιούσαν ανασκαφικές  τομές σε διάφορα σημεία του άστεως της Πολιόχνης. Μια τομή είχε αναλάβει ο Alberto Benvenuti προς τα τείχη, μια άλλη ο Μassimo Cultraro στην πλαγιά του λόφου, μια ο αρχηγός της αποστολής Santo Tine στο Βουλευτήριο, μια άλλη ο Vicenzo S. Tine στην κεντρική πλατεία, μια άλλη η Antonella Traverso στη Σιταποθήκη.
[5] Ο Μ.Cultraro έχει εξειδικευτεί στην Εποχή του Χαλκού και του Σιδήρου στο Βόρειο Αιγαίο.
[7] Στην ερώτηση για το κρυφό του όνειρο ο Massimo απάντησε:. Riprendere l’attività di esplorazione nell’abitato dell’età del Bronzo di Poliochni, nell’isola di Lemnos, che è stato uno degli fiori all’occhiello della ricerca italiana in Grecia negli anni 1930-1940. Si tratta di una città del III millennio a.C. in ottimo stato di conservazione e pluristratificata come Troia.

Σάββατο 17 Σεπτεμβρίου 2011

Η παραδοσιακή οικία της Λήμνου


Η παλαιότερη μορφή οικίας της Λήμνου είναι το αγροτόσπιτο, το καλύβι. Στα τέλη του 19 και αρχές του 20 αιώνα άρχισαν να κατασκευάζονται οι πρώτες διώροφες κατοικίες.
Το καλύβι είναι ένα απλό στενομέτωπο μονόχωρο χαμόγειο οίκημα με κεραμοσκεπή.Λιτό και πρακτικό, πανομοιότυπο με τις οικίες της προϊστορικής Πολιόχνης.
Το αγροτόσπιτο ήταν πετρόχτιστο, με τοίχους που είχαν πάχος 65-80 εκατοστών, μια είσοδο και ένα ή σπανιότερα δυο στενόμακρα παραθυράκια.
«Τα προυτνά τα σπίτια ήταν καλύβια. Πριν τα σπίτια ήταν χαμόγεια κ’ ύστερα τα’ φκιαξαν ανώγεια. Παππούζιμ κάdαν σε καλύβ’, σε χαμόγειο»[1].
 Η στέγη ήταν τετράριχτη. 
Ο σκελετός της κεραμοσκεπής ήταν φτιαγμένος από ξύλα κυρίως καστανιάς. 
Το μεσοδόκι ή μισουδόκι ήταν μια ξύλινη δοκός  κατά μήκος της οικίας, η οποία υποστηριζόταν από τα δυο αετώματα, τα καλκάνια.
Εγκάρσια στο μεσοδόκι τοποθετούσαν τα καπρούλια και έτσι πέτσωναν την στέγη. Αν δεν είχαν ξύλα γιατί ήταν πολύ ακριβά χρησιμοποιούσαν για το σκέπασμα  του σκελετού αντί για τα καπρούλια, καλάμια (τα οποία υπήρχαν άφθονα στο χωριό).
«Άμα θέλ’ ένας να σκιπάσ’ του σπίτι τ’ , φουνάζ ’ κουρίτσια κι αυτά ανιβαίν’ν απάν’ στα καπρούλια,κάθουντι και δεν’ν τα καλάμια.Τα δεν’ν μι βούρλα. Κατόπ’ η νοικοκυρά τα μαγερεύ’ μακαρόνια ή φλουμάρια και τα φ’λεύ’.Η πληρουμή είν’ αυτή. Μετά θα ρήξουν κουμ’διές, πουλλές πολλές, τις πατούν καλά στα καλάμια κι τις στρών’ν, για να ‘ναι ίσια. Ύστερα κουβαλούν λάσπ’ ανακατεμέν’ με άχιρα κι κουμ΄διές κι αφού ξιραθή καλά.τότις θα βάλουν τα κιραμίδια.Τη λάσπ’ τη βάζουν για του κρύου ,τα καλάμια γλέπ’ς είνι ψιλά κι χουρίς ταβάν’ του σπίτ’ θα ήταν κρύου του χειμώνα κι ζιστό του καλουκαίρ'. Κι τα κιραμίδια δεν τα βάζουν μι λάσπ’,αλλά τα πετρώνουν,βάζουν πέτρις απάν’».(Γεώργιος Μέγας,1940)
Από πάνω έβαζαν την  κομδιά ή κουμδιά ( ξερά φύκια), το σαμάκι[2] και κάλυπταν την στέγη με λάσπη από χώμα και  άχυρα πάνω στην οποία τοποθετούσαν τα βυζαντινά κεραμίδια τα οποία πολύ συχνά σκέπαζαν με πέτρες για να μην τα συμπαρασύρει ο βοριάς.
Την κομδιά και το σαμάκι, τα χρησιμοποιούσαν ως μονωτικά υλικά.
Το γείσον της στέγης το αποκαλούν «παραφτέρωση».
Μπορούσε μια στέγη να αποτελούσε στέγη για δυο και τρία σπίτια. «Μια σκέπα τρίγια σπίτια, τέσσερα σπίτια! έκαμνε καθένας μονάχα τρείς τοίχ’. Είχαν και θυρίδες κ’έδινεν η μια την άλλ’ κστελιάτ’κο. Μονοιασμένος κόσμος(όχ’ πως ήταν αδέλφια. Είχαν και κρυβτσάνες μέσ’ στον τοίχο, στην πόρτα ποπίσ’, στο παχνί ποκάτ, για να βάζουν χρήματα, πράγματα…»
Η κύρια είσοδος του καλυβιού ήταν μονόφυλλη και σπανιότερα δίφυλλη. 
Η μονόφυλλη πόρτα ήταν κατασκευασμένη από κάθετες μικρές σανίδες ξύλου, τις οποίες είχαν στηρίξει σε δυο οριζόντιες σανίδες. 
Όταν χρησιμοποιούσαν δίφυλλη πόρτα συνήθως στις διώροφες κατοικίες από μέσα την αμπάρωναν με δυο οριζόντια  σίδερα, τα οποία στηριζόντουσαν στον τοίχο και τα οποία θηλύκωναν πάνω στα φύλλα της πόρτας.
Στα παράθυρα, τις περισσότερες φορές δεν χρησιμοποιούσαν παντζούρια αλλά για ασφάλεια τα προστάτευαν με κάγκελα.
Μέσα στην οικία ήταν κατασκευασμένη από την λιθοδομή της η γωνιά, το τζάκι το οποίο χρησιμοποιούσαν για να μαγειρεύουν και για να θερμαίνονται τις κρύες μέρες του χειμώνα.
Από την οροφή κρεμόταν η κανιά (ένα ξύλο το οποίο λειτουργούσε ως κρεμαστό ράφι) πάνω στο οποίο έβαζαν τα ξερά τυριά και τα καρβέλια ψωμί.
Το πάτωμα ήταν φτιαγμένο από σανίδια ενώ οι τοίχοι ήταν σοβατισμένοι με λάσπη και άχυρα.
Για έπιπλα χρησιμοποιούσαν  μια ξύλινη πιατοθήκη και το σοφρά ως τραπέζι. Γύρω από το σοφρά τοποθετούσαν τα π’σκεφαλι’ (μαξιλάρια) πάνω στα οποία καθόντουσαν. 
Κοιμόντουσαν πάνω σε στρώματα τα οποία έστρωναν πάνω στα σανίδια.
Τα στρώματα ήταν γεμισμένα με μαλλί ενώ τα μαξιλάρια και τα παπλώματα  με  βαμβάκι.
Τα παπλώματα ήταν καπλαντισμένα με υφαντά σεντόνια, τα οποία ύφαιναν οι ίδιες οι νοικοκυρές.
 Για τον φωτισμό της οικίας χρησιμοποιούσαν το λυχνάρι και αργότερα την λάμπα πετρελαίου.
Το λυχνάρι ή την λάμπα την τοποθετούσαν πάνω σε ένα ξύλινο στήριγμα, λυχνοστάτη,  το οποίο είχε το σχήμα Τ και το οποίο είχαν στηρίξει στην μέση του τοίχου για να διαμερίζεται το λιγοστό φως σε όλο το χώρο.
 Χαρακτηριστικό λημνιακό σπίτι ήταν η «αξάτα». Μονοσπίτι με μια κάμαρα χωρίς μεσοχωρίσματα. 
Πέτρινη σκάλα οδηγούσε  στο ανώγειο του σπιτιού. Στο κατώγειο υπήρχαν τα ζώα ή κάποιες φορές τα αμπάρια με τους καρπούς.
Οι διώροφες κατοικίες άρχισαν να κατασκευάζονται προς το τέλος του 19 αιώνα. Μια ξύλινη δοκός συγκρατούσε το ξύλινο πάτωμα του δεύτερου ορόφου και μια ξύλινη σκάλα οδηγούσε σε αυτό.
Τα δωμάτια του δευτέρου ορόφου ήταν συνήθως δυο και λειτουργούσαν ως κρεβατοκάμαρες. Στο ισόγειο υπήρχαν η κουζίνα  και  το καθιστικό .
Η μεσάντρα, ξύλινος σανιδένιος τοίχος χώριζε τα δωμάτια. Η μεσάντρα από την μια πλευρά λειτουργούσε ως ντουλάπα ενώ από την μεριά της σκάλας κατέληγε σε ένα μπουφέ.
Η λημνιακή  οικία συμπληρώνεται από τους βοηθητικούς χώρους, όπως είναι  το παρασπίτι (χώρος για την αποθήκευση των σιτηρών, του παστού κρέατος ,των τυριών, των οσπρίων, του βαμβακιού, του οίνου και του τσίπουρου), ο φούρνος ( το ψωμάδιο),  το κουμάσι για τις κότες, η στέρνα (για να συλλέγουν το βρόχινο νερό) και σε σπάνιες περιπτώσεις το λακαριό.
Ευαγγελία Χ.Λιάπη


Υλικά για την κατασκευή της Στέγης
Μεσοδόκι
Καλκάνια
Καπρούλια ή Καλάμια
Κουμδιά (ξερά φύκια)
Σαμάκι
Λάσπη (χώμα και άχυρα)
Βυζαντινά Κεραμίδια
Πέτρες για στήριγμα των κεραμιδιών




[1] Μαρτυρία του Φυσινιώτη  Κωνσταντή Ατταλιώτη στο  λαογράφο Γεώργιο Μέγα(Επετηρίς Λαογραφικού Αρχείου Αθήνα, 1940).
[2] Το σαμάκι το έπαιρναν από ένα φυτό την ασαμακιά το οποίο φύτρωνε στην ακροθαλασσιά. Το σαμάκι έχει την ιδιότητα να είναι αδιάβροχο.

Τετάρτη 14 Σεπτεμβρίου 2011

Αγιολόγιο της νήσου Λήμνου Αγία Ευφημία & Αγία Μελιτινή (16 Σεπτεμβρίου)


Η Εκκλησιά μας τιμά τη μνήμη της Αγίας Ευφημίας και της Αγίας Μελιτινής  την ίδια ημέρα, στις 16 Σεπτεμβρίου. Οι δυο Αγίες κατά ένα παράδοξο τρόπο συνδέονται με τη νήσο Λήμνο.
Το 770-775 κατά την περίοδο της Εικονομαχίας, ο Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ο Ε’, ο επονομαζόμενος Εικονομάχος, διέταξε να πετάξουν στο Βόσπορο,  τη λάρνακα με το λείψανο της Αγίας Ευφημίας.
Η λάρνακα μέσα στην οποία φυλασσόταν το λείψανο της Αγίας, αφού διέσχισε τον Εύξεινο Πόντο και πέρασε τα Δαρδανέλια, προσώκειλε στη Λήμνο.(Ζωναράς, Χρονικό σελ.20)
Οι κάτοικοι του νησιού το βρήκαν στην αμμουδιά, το συνέλεξαν και αφού του απέδωσαν τις απαιτούμενες τιμές, το φύλαξαν ευλαβικά στο νησί τους. Το 760, ύστερα από διαμονή 15 χρόνων στη Λήμνο, η λάρνακα με το λείψανο της Αγίας Ευφημίας, με διαταγή της αυτοκρατόρισσας Ειρήνης,  επέστρεψε στην Βασιλεύουσα.
O Αγγελής Μιχελής αναφέρει: «Εις τον Κονδιά ανήκει, κατά το ήμισυ, η χερσόνησος Φακός με το ιστορικόν παρεκκλήσιον της Αγίας Ευφημίας ένθα και τα κτήματα του κ. Πολυταρίδη»[1].
O Αγγελής Μιχελής υπονοεί πως το εξωκλήσι της Αγίας είχε σχέση με την εύρεση του Αγίου λειψάνου της στο νησί. Αναφέρεται ότι δυο αδέλφια ο Σέργιος και  ο Σεργώνας  το περισυνέλεξαν. Το εξωκλήσι της «Αγιαθυμιάς» ( Αγία Ευφημία) όπως το αποκαλούν οι ντόπιοι βρίσκεται στο νοτιοδυτικό άκρο της χερσονήσου, στο ακρωτήριο Σταυρός.
Την ημέρα του εορτασμού της Αγίας Ευφημίας στην Κωνσταντινούπολή, ο ιερέας μοίραζε στις γυναίκες, βελόνες ραψίματος που τις είχε σταυρώσει στο λείψανο της Αγίας. Η Αγία Ευφημία θεωρείται προστάτης των ραπτών.
Η Αγία  Μελιτινή έζησε  στη Μαρκιανούπολη[2] της Θράκης στα χρόνια της βασιλείας του Αντωνίνου (138-161).
 Η Αγία Μελιτινή επειδή κήρυττε το Ευαγγέλιο συνελήφθη από τον Αντίοχο, ένα σκληρό πολέμιο των Χριστιανών και άρχοντα της πόλης. Ο Αντίοχος προσπάθησε να την κάνει να αλλάξει πίστη, αλλά δεν τα κατάφερε .Αντί  να αλλαξοπιστήσει, η Αγία Μελιτινή κατάφερε να κατηχήσει και να κάνει χριστιανή την σύζυγο του Αντιόχου. Όταν το έμαθε ο Αντίοχος τις αποκεφάλισε και τις δυο.
Κάποιος ευσεβής χριστιανός,  ο Ακάκιος[3], πήρε το ιερό λείψανο της μάρτυρος, με σκοπό να το μεταφέρει στην πατρίδα του και στην συνέχεια να χτίσει ναό προς τιμή  της Αγίας για να στεγάσει το άγιο λείψανο της. Κατά το θαλάσσιο όμως ταξίδι, ο Ακάκιος αρρώστησε και πέθανε. Τότε το πλοίο εξαιτίας θαλασσοταραχής αναγκάστηκε να δέσει σε κάποιο ακρωτήριο της νήσου Λήμνου[4]. Εκεί οι ναυτικοί και οι κάτοικοι της γύρω περιοχής ενταφίασαν το λείψανο της Αγίας μάρτυρος και δίπλα στον τάφο της, ενταφίασαν και τον φιλομάρτυρα Ακάκιο.
Αυτός είναι ο βίος της Αγίας Μάρτυρος Μελιτινής, η οποία εκοιμήθει στην Θράκη και ένας πιστός και καλός χριστιανός θέλησε να την τιμήσει και την πήρε μαζί του, γιατί  είχε δει πολλά θαύματα της Μάρτυρος και την ήθελε κοντά του στην πατρίδα του. Ο Θεός όμως σχεδίασε διαφορετικά. Τους ένωσε στην αιώνια ζωή και η Αγία Μελιτηνή θα τον συντρόφευε και θα τον προστάτευε για πάντα.
Η μόνη μαρτυρία που υπάρχει για τον τάφο της Αγίας είναι η αναφορά στο μηνολόγιο του Βασιλείου του Β του 11 αιώνα. Ο τάφος της Αγίας Μελιτινής και του Ακάκιου δεν βρέθηκαν ποτέ. Ούτε γνωρίζουμε το σημείο ή το μέρος ενταφιασμού τους. Κάποιοι υποστηρίζουν πως πιθανόν να ενταφιάστηκε κοντά στην αρχαία Ηφαιστεία, πιθανότερη όμως εκδοχή είναι  η Αγία μάρτυς Μελιτινή να ενταφιάστηκε στο ακρωτήρι του Άγιου Σώζοντος.
Το 1321 στο Μ.Μ. «Acta…”,τ.1 εγγ. No 52 αναφέρεται, «...του Σκανδάλη ή Σκανδαλού, τα χωριά Βυσσίνου κοντά στην Αγία Μελιτινή.» Προφανώς αναφέρεται στην Φυσίνη. Επομένως κοντά στην Φυσίνη[5] ήταν και η Αγία Μελιτινή . Ο Άγιος Σώζων είναι πάλι πολύ κοντά στη Φισίνη και επιπλέον είναι ακρωτήρι. Τα παλιά χρόνια εκεί υπήρχε κάποιο μοναστήρι. Αυτό το μαρτυρούν τα  κελιά που υπάρχουν κοντά στο ναΐσκο. Κάποιες εικασίες αναφέρουν πως στο σημείο που είναι σήμερα ο ναός υπήρχε το μοναστήρι της Αγίας Μελιτινής. Με τα χρόνια παραμελήθηκε και ερημώθηκε. Κάποιοι ναυτικοί οι οποίοι κινδύνεψαν εξαιτίας μιας θαλασσοταραχής αλλά κατάφεραν στο τέλος να σωθούν, βγήκαν στην παραλία και αντικρίζοντας τα ερείπια του μοναστηριού και θέλοντας να αποδώσουν ευχαριστίες για την σωτηρία τους στην θεία επέμβαση, υποστήριξαν, πως τους έσωσε ο Άγιος του τόπου, ο άγνωστος Άγιος του παλιού μοναστηριού, ο Άγιος που σώζει όσους κινδυνεύουν και έτσι τον ονόμασαν τον Άγνωστο Άγιο, «Άγιο  Σώζων».
Η αλήθεια είναι πως η Αγία Μάρτυς Μελιτινή ποτέ δεν θέλησε να μαθευτεί ο τάφος της  για αυτό και  ποτέ δεν εντοπίστηκε.
Ευαγγελία Χ.Λιάπη



[1] εφ. Λήμνος, 21/10 ως 4/11/1934

[2]Στη Ντέβνα της Βουλγαρίας. Την εποχή του Αντωνίνου η πόλη ονομαζόταν Μαρκαινούπολη.
[3] Ο Ακάκιος πιθανότατα να ήταν Λημνιός
[4]Μηνολόγιον Βασιλείου Β’,φ.42 (11ος αι.)

[5] Σημαντικό είναι το γεγονός ότι στη Φυσίνη υπάρχει το λιμανάκι της « Αγιάς» όπως αποκαλείται και εκεί φέρεται να προσάραξε το καραβάκι με το λείψανο της Αγίας








Σάββατο 10 Σεπτεμβρίου 2011

Έθιμα της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου)


Την παραμονή της εορτής της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού οι νοικοκυρές συνηθίζουν εδώ και αιώνες, να κόβουν τα βασιλικά, τα οποία έχουν μεγαλώσει πια, αφού τα φρόντιζαν όλο το καλοκαίρι και να τα φέρνουν στην εκκλησία, για να τα μοιράσει ο ιερέας στους πιστούς.
Την ημέρα του εορτασμού της υψώσεως του Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου) συνηθίζεται να μοιράζεται βασιλικός γιατί η Αγία Ελένη βρήκε το Σταυρό του Κυρίου σε ένα χώρο που ήταν κατάφυτος από βασιλικούς και για το λόγο αυτό ο ιερέας μοιράζει στους πιστούς κλαδάκια βασιλικού.
Με τον Αγιασμό και το βασιλικό της Υψώσεως του Σταυρού φτιάχνεται το προζύμι της νέας χρονιάς[1] που τα παλαιότερα χρόνια οι νοικοκυρές χρησιμοποιούσαν για να ζυμώσουν το ψωμί αλλά και τα πρόσφορα.
«Με τ΄Σταυρού τον αγιασμό κάμνε το προζύμ’ για ούλο το χρόνο» συμβούλευαν οι μητέρες τις θυγατέρες τους.
Όταν ο Γεώργιος Μέγας απεσταλμένος από την Ακαδημία Αθηνών επισκέφτηκε το Κατάλακκο για να καταγράψει τα έθιμα της Λήμνου, οι Λημνιές του είπαν: «κάθε σπίτι, κάθε νοικοκυρά φέρνει ένα κουμάρ’ με νερό στην εκκλησιά, τ’ αφήνουν στη μέση της εκκλησίας, όπου γίνεται ο αγιασμός, και μετά το παίρνουν. 
Με τον αγιασμό αυτό κάνουν το προζύμι της χρονιάς το κάνουν καινούργιο. Το παλιό το σβούν΄ το ζυμώνουν την τελευταία εβδομάδα».
Ακόμα και οι Τουρκάλες ήθελαν να πάρουν αγιασμό και σταυρολούλουδα.
Κάποτε μια Τουρκάλα από την Κώμη ρώτησε  κάποιες Λημνιές της Καλλιόπης γιατί το ψωμί τους είναι γλυκό και δε μουχλιάζει.
_Γιατί  στη ζύμη μέσα βάζουμε Αγιασμό από τη γιορτή του Σταυρού, στις 14 Σεπτεμβρίου απάντησαν οι Λημνιές.
_Θα μου δώσετε και μένα, ρώτησε η Τουρκάλα. Αμηχανία. Οι Λημνιές βρέθηκαν σε πολύ δύσκολη θέση. 
Πως να δώσουν αγιασμό σε μια μουσουλμάνα. Από την άλλη δεν ήθελαν να αρνηθούν.
Έτσι της έδωσαν απλό νερό και της είπαν πως ήταν αγιασμός.
Και το θαύμα έγινε.
Η πίστη της Τουρκάλας ότι το νερό που της έδωσαν οι Λημνιές ήταν αγιασμός, φούσκωσε το ψωμί, το έκανε γλυκό και δεν μούχλιασε. 
Όταν αργότερα η Τουρκάλα τις ευχαρίστησε εκείνες δεν αποκάλυψαν την απάτη τους.[2]
Το βασιλικό που έπαιρναν από τον ιερέα αρχικά τον χρησιμοποιούσαν για να σταυρώσουν το προζύμι και στην συνέχεια τον τοποθετούσαν μέσα σε ποτήρι με νερό ευελπιστώντας να βγάλει ρίζες για να τον ξαναφυτεύσουν.
Συνήθιζαν να λένε για το βασιλικό:
«Βασιλικός κι αν μαραθεί
Κι  αν  γείρουν τα κλωνιά του
Ρίξε νερό στη ρίζα του
Να’ ρθεί στα πρωτινά του».
Για τους γεωργούς τα μέσα  Σεπτέμβρη ήταν πια και ο κατάλληλος καιρός για να αρχίσουν σιγά σιγά να σπέρνουν. Έλεγαν: « του Σταυρού σταύρωνε και σπέρνε».
Ευαγγελία Χ.Λιάπη


Aπολυτίκιο
Σώσον, Κύριε, τον λαόν Σου και ευλόγησον την κληρονομίαν Σου, νίκας τοις βασιλεύσι κατά βαρβάρων δωρούμενος και το σον φυλάττων, δια του Σταυρού Σου, πολίτευμα.


[1] Για τους γεωργούς και κτηνοτρόφους η καινούργια χρονιά ξεκινάει τη 1 Σεπτέμβρη. Έτσι οι νοικοκυρές είχαν φροντίσει να εξαντλήσουν το παλιό προζύμι.Με τον Αγιασμό που έπαιρναν την ημέρα της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού από την εκκλησία και το βασιλικό που τους έδινε ο Ιερέας  σταύρωναν την ζύμη κι έφτιαχναν το καινούργιο προζύμι.
[2] Την ιστορία με τη Τουρκάλα μου την αφηγήθηκε πριν από αρκετά χρόνια μια φίλη μου.  Της την είχε αναφέρει η γιαγιά  της από την Καλλιόπη ως παράδειγμα ότι η πίστη νικάει όλα τα εμπόδια και στο τέλος δικαιώνει τον πιστό.

Τρίτη 6 Σεπτεμβρίου 2011

Άγιος Σώζων ο Πολιούχος της Λήμνου



O
Άγιος Σώζων  ήταν ειδωλολάτρης κι ονομαζόταν Ταράσιος. Έζησε στα τέλη του 3ου αιώνα. Πατρίδα του ήταν η Λυκαονία. Γνώρισε τον Χριστιανισμό, βαπτίστηκε και ονομάστηκε Σώζων. Ήταν βοσκός. Ήταν ιδιαίτερα πράος κι όταν οι άλλοι βοσκοί τον αδικούσαν εκείνος δεν αντιδρούσε αλλά τους αντιμετώπιζε με πραότητα.
Κάποτε ο Σώζων πήγε στην Πομπηιούπολη της Κιλικίας.Εκεί μέσα σε ένα ειδωλολατρικό ναό είδε  χρυσό άγαλμα. Βλέποντας το ο Άγιος Σώζων εξοργίστηκε. Υπήρχε τόση φτώχεια στον κόσμο. Με θάρρος έσπασε το δεξί χέρι του αγάλματος και τα χρήματα που πήρε από την πώληση του, τα μοίρασε στους φτωχούς.
Ο έπαρχος Μαξιμιανός  φυλάκισε πολλούς θεωρώντας τους υπεύθυνους της δολιοφθοράς του αγάλματος. Όταν όμως το έμαθε ο Σώζων, παρουσιάστηκε στον έπαρχο,  ομολόγησε την πίστη του και την πράξη του. Ο έπαρχος μόλις άκουσε την ομολογία του διέταξε και τον βασάνισαν σκληρά. Αρχικά, τον έγδαραν και στη συνέχεια τον έριξαν στη φωτιά.Έτσι ο δεκαπεντάχρονος Σώζων μαρτύρησε για την πίστη του.
Κάποτε πριν από πολλά χρόνια, κάποιοι ναυτικοί, οι οποίοι κινδύνεψαν εξαιτίας μιας θαλασσοταραχής αλλά κατάφεραν να σωθούν, βγήκαν στην παραλία της Φυσίνης στη Λήμνο κι εκεί, αντικρίζοντας τα ερείπια ενός παλιού  μοναστηριού και θέλοντας να αποδώσουν ευχαριστίες για την σωτηρία τους στην θεία επέμβαση υποστήριξαν πως τους έσωσε ο Άγιος του τόπου, ο άγνωστος Άγιος του παλιού μοναστηριού, ο Άγιος που σώζει όσους κινδυνεύουν ο Άγιος Σώζος.
Έτσι ο  Άγιος Σώζος το μικρό δεκαπεντάχρονο τσοπανόπουλο που μαρτύρησε κάποτε για την πίστη του έγινε ο Πολιούχος Άγιος της Λήμνου.
Κάθε χρόνο παραμονή της γιορτής του Αγίου, στις 6 Σεπτεμβρίου, τελείται θεία λειτουργία στο ξωκλήσι του στη Φυσίνη και πλήθη κόσμου από άκρη σε άκρη του νησιού πηγαίνουν για να προσκυνήσουν στη Χάρη του Αγίου Σώζοντος, Προστάτη του νησιού.
Ο Άγιος γιορτάζει στις 7 Σεπτεμβρίου. Τα παλαιότερα χρόνια για να τιμήσουν τον Άγιο γινόταν μεγάλο τριήμερο πανηγύρι.
Ευαγγελία Χ.Λιάπη


Απολυτίκιο
Δι’ ομφής ουρανίου πιστωθείς προς τα κρείττονα, τους της ευσεβείας αγώνας απτοήτως διέδραμες. και ώφθης του Σωτήρος κοινωνός, αθλήσας Μάρτυς Σώζων ανδρικώς. δια τούτο διασώζεις εκ πειρασμών τους πίστει προσιόντας σοι. Δόξα τω παρασχόντι σοι ισχύν, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα τω ενεργούντι δια σου πάσιν ιάματα.


Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου 2011

Ο Niyazi - Misri κι η Λήμνος



Ο  Niyazi- Misri υπήρξε ένας σοφός μουσουλμάνος, ένας άνθρωπος του Θεού,  ένας Δάσκαλος, ένας Μυστικιστής αλλά κι ένας Μεγάλος ποιητής.O ποιητής της Αγάπης όπως τον αποκαλούν,  συνέδεσε τη ζωή του με τη νήσο Λήμνο.
Ο Niyazi - Misri γεννήθηκε στη Μαλάτεια της ανατολικής Τουρκίας στις 9 Μαρτίου του 1618. Το πραγματικό του όνομα ήταν Muhammad.Τα ονόματα  "Niyazi" και "Misri" ήταν τα ψευδώνυμα  τα οποία συνήθιζε ο ίδιος να χρησιμοποιεί και με τα οποία υπέγραφε τα ποιήματα του.
Ο Muhammad Niyazi Misri προερχόταν από μια βαθιά θρησκευόμενη οικογένεια μουσουλμάνων.
 Πατέρας του ήταν ο Ali Sogancizade Chelebi, ένας Sufi της Αδελφότητας Naqshibendi[1] αλλά ταυτόχρονα κι ένας από τους προύχοντες της πόλης.
«Όταν ακόμα φοιτούσα, είχα έντονη την επιθυμία, να γνωρίσω τον τρόπο ζωής των Σούφι. Αρχικά, ήμουν αντίθετος στα πιστεύω τους και δεν ήθελα να συμμετέχω στις δραστηριότητες τους. Αργότερα όμως, μέρα με τη μέρα, με τις προσευχές των άρχισα να επηρεάζομαι. Τελικά, έγινα γνώστης και μέτοχος της φιλοσοφίας των, με καθοδηγητή τον Khalwati Sheikh».
Όταν ο δάσκαλος του πέθανε ο "Niyazi" ήταν μόλις  είκοσι ετών  κι άρχισε τα πνευματικά ταξίδια πηγαίνοντας σε διάφορους τεκέδες[2] στην Ανατολή αλλά και στην Αίγυπτο. 
Στην Αίγυπτο έμεινε τρία ολόκληρα χρόνια παρακολουθώντας μαθήματα πεφωτισμένων μουσουλμάνων και ψάχνοντας να βρει τον κατάλληλο καθοδηγητή της ψυχή του, που θα τον βοηθούσε, να αποκρυπτογραφήσει τα μυστικά του Θεού.
Είμαι γνώστης των μυστικών
Ο Αδάμ γνώριζε τα μυστικά?
Εγώ είμαι αυτός που άνοιξε το θησαυρό της πραγματικότητας
Εγώ είμαι αυτός που είναι η ζωή του Σύμπαντος.[3]
Το ανθρώπινο πεπρωμένο εξαρτάται από την ανεξιχνίαστη θέληση του Θεού κι Θεός μέσα από ονείρατα οδηγούσε τον  Niyazi - Misri προς τον δάσκαλο, που θα του αποκάλυπτε σιγά σιγά τα μυστικά του σύμπαντος.
Ο Misri έχοντας φοιτήσει σε διάφορα μουσουλμανικά ιεροδιδασκαλεία κι έχοντας γνωρίσει διάφορους σοφούς δασκάλους, θα γίνει ο ίδιος, ένας μεγάλος δάσκαλος και καθοδηγητής του ορθόδοξου Ισλάμ. Ο Niyazi - Misri  θα γίνει φίλος του Θεού κι ο  Θεός δεν θα αργήσει να του ψιθυρίζει τα μυστικά του σύμπαντος.
Ο Niyazi γνωρίζοντας από το Θεό τα μυστικά μονοπάτια, που οδηγούν στην αλήθεια,  θα προσπαθήσει να τα φανερώσει στους μαθητές του,  μαθαίνοντας τους πρώτα απ'όλα τα μυστικά της προσευχής και της άσκησης.
Ο Misri θα πάρει τρεις γυναίκες ως συζύγους του και για να κερδίζει τα προς το ζην θα εργαστεί ως  κηροποιός.
Θα ιδρύσει ένα τεκέ στην Κωνσταντινούπολη κι ένα δεύτερο λίγα χρόνια αργότερα στην Προύσα.
Ο Niyazi -Misri όμως δεν ήταν αδιάφορος προς την κοινωνική ανισότητα που επικρατούσε στην εποχή του κι έτσι στο βωμό της αλήθειας δεν άργησε να στοχοποιήσει ακόμα και τον ίδιο το σουλτάνο, τον Μεχμέτ Δ,΄ ως κακό διαχειριστή της εξουσίας, επιδιώκοντας να μεταβάλει τις πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες προς το καλύτερο.
Ο σουλτάνος θα απαντήσει στις κατηγορίες του Niyazi στέλνοντας τον στην εξορία. 
Αρχικά θα τον εξορίσει στη Ρόδο αλλά επειδή ο Niyazi δεν θα συμμορφωθεί, θα τον στείλει εξόριστο στην Λήμνο και μάλιστα δυο φορές. 
Συνολικά θα μείνει στο νησί της Λήμνου δέκα επτά ολόκληρα χρόνια.
Όμως ακόμα κι όταν ανακληθεί η εξορία του, ο Misri θα προτιμήσει να παραμείνει στη Λήμνο.
Ο Misri θα αρνηθεί να εγκαταλείψει τη Λήμνο και θα πεθάνει στο νησί,το 1694 ,σε ηλικία 78 ετών. Μυστήριο υπάρχει γύρω από το θάνατο του. 
Υπάρχουν υπόνοιες ότι δεν πέθανε από φυσικά αίτια αλλά, ότι τον δηλητηρίασαν οι άνθρωποι του Σουλτάνου, για να σταματήσει μια για πάντα, να τον ενοχλεί με τις κατηγορίες του, για κακή διαχείριση της εξουσίας και για κοινωνική ανισότητα. Μυστήριο υπάρχει ακόμα και για τον τάφο του ποιητή της Αγάπης, του Misri.
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι είχε ενταφιαστεί στο τουρκικό νεκροταφείο της Μύρινας που εκείνα τα χρόνια στα 1694 υπήρχε στο λιμάνι της Μύρινας και κάποιοι άλλοι ότι είχε ενταφιαστεί σε κάποια κρύπτη του παλιού τουρκικού  τεμένους  που υπήρχε στη Μύρινα.
Σήμερα στο λιμάνι της Μύρινας σώζεται ένα τουρκικό οίκημα στο οποίο υπάρχει επιγραφή, με αναφορά στο Μεγάλο Τούρκο ποιητή, στον Ποιητή της Αγάπης,το Misri. .
Ευαγγελία Χ.Λιάπη


[1] Tις μουσουλμάνικες Αδελφότητες ή Ταγματα τα κατήργησε με ειδική νομοθεσία το 1925 ο Κεμάλ Αττατούρκ χωρίς όμως να επιτύχει να εκμηδενίσει την πνευματική τους επιρροή.
[2] Τεκές=μοναστήρι
[3] Συχνά στην ποίηση του υπάρχουν ερωτήσεις που θέτει ο ίδιος. Άλλοτε θέτει ερωτήματα   στον εαυτό του ,άλλοτε στο Θεό αλλά  πιο συχνά στον κόσμο του Ισλάμ.