Ο Όμηρος μέσα από τις πληροφορίες που μας παρέχει στα έργα του σχετικά με τη Λήμνο φανερώνεται άμεση γνώση του τόπου.
Τόσο το γεγονός της γεωγραφικής της τοποθέτησης κοντά στην Ίμβρο και τη Τένεδο, πλησίον του Ιλίου όσο και οι αναφορές του στο νησί φανερώνουν ότι ο αοιδός είχε μια άμεση αντίληψη του νησιού και πιθανότατα να το είχε κάποτε επισκεφτεί.
Ονομάζει το νησί «ανεμόεσσα» ανεμοδαρμένη γνωρίζοντας ότι το νησί χτυπιέται από τους αέρηδες που κατεβαίνουν από τα Στενά.
Την ονομάζει επίσης «ομορφοκτισμένη» και αναφέρει πως αυτή τη χώρα απ’ όλες ο Ήφαιστος αγαπούσε πιότερο απ’ όλες τις άλλες.
Τόσο το γεγονός της γεωγραφικής της τοποθέτησης κοντά στην Ίμβρο και τη Τένεδο, πλησίον του Ιλίου όσο και οι αναφορές του στο νησί φανερώνουν ότι ο αοιδός είχε μια άμεση αντίληψη του νησιού και πιθανότατα να το είχε κάποτε επισκεφτεί.
Ονομάζει το νησί «ανεμόεσσα» ανεμοδαρμένη γνωρίζοντας ότι το νησί χτυπιέται από τους αέρηδες που κατεβαίνουν από τα Στενά.
Την ονομάζει επίσης «ομορφοκτισμένη» και αναφέρει πως αυτή τη χώρα απ’ όλες ο Ήφαιστος αγαπούσε πιότερο απ’ όλες τις άλλες.
Η Λήμνος ήταν ο σταθμός ανεφοδιασμού των Πανελλήνων.
Από εκεί έπαιρναν το κρασί το οποίο πλήρωναν με χαλκό, σίδηρο, τομάρια βοδιών, ζωντανά μοσχάρια ακόμα και με αιχμαλώτους ,τους οποίους πουλούσαν ως δούλους[1].
Αντίστοιχη αγοροπωλησία έγινε ανάμεσα στον Αχιλλέα και τον Εύηνο γιό του Ιάσονα και της Υψιπύλης.
Ο Αχιλλέας πούλησε τον Λυκάονα γιό του Πριάμου στον Εύηνο για 100 βόδια. Αργότερα όμως τον εξαγόρασε για να του χαρίσει την ελευθερία ο Ηετίων από την Ίμβρο για 300 βόδια.
Τις εμπορικές συναλλαγές ανάμεσα στους Αχαιούς και τον Εύηνο ξεκαθαρίζει ο Αχιλλέας τονίζοντας ότι του έχει πουλήσει πολλούς Τρώες.[2]
Από εκεί έπαιρναν το κρασί το οποίο πλήρωναν με χαλκό, σίδηρο, τομάρια βοδιών, ζωντανά μοσχάρια ακόμα και με αιχμαλώτους ,τους οποίους πουλούσαν ως δούλους[1].
Αντίστοιχη αγοροπωλησία έγινε ανάμεσα στον Αχιλλέα και τον Εύηνο γιό του Ιάσονα και της Υψιπύλης.
Ο Αχιλλέας πούλησε τον Λυκάονα γιό του Πριάμου στον Εύηνο για 100 βόδια. Αργότερα όμως τον εξαγόρασε για να του χαρίσει την ελευθερία ο Ηετίων από την Ίμβρο για 300 βόδια.
Τις εμπορικές συναλλαγές ανάμεσα στους Αχαιούς και τον Εύηνο ξεκαθαρίζει ο Αχιλλέας τονίζοντας ότι του έχει πουλήσει πολλούς Τρώες.[2]
Ο Όμηρος μας πληροφορεί επίσης ότι στη Λήμνο θα μείνει ο Φιλοκτήτης εξαιτίας της πληγής που ’ χε στο πόδι του από δάγκωμα φιδιού και επειδή οι Αχαιοί δεν άντεχαν τις φωνές του.
Το ατύχημα είχε συμβεί στο νησί Χρύση όταν οι Αχαιοί είχαν σταματήσει για να προσφέρουν θυσίες.
Ο Φιλοκτήτης σύμφωνα πάντα με όσα αναφέρει ο Όμηρος είχε λάβει μέρος στην εκστρατεία με επτά δικά του πλοία επανδρωμένο το καθένα με 50 κωπηλάτες. Είχε λοιπόν στη διάθεση του 350 άνδρες οι οποίοι ήταν κάτω από τις δικές του οδηγίες.[3]
Ο Όμηρος δε κάνει καμία αναφορά για το τι έκαναν οι άνδρες του Φιλοκτήτη για το αν παρέμειναν μαζί του στο νησί ή επέστρεψαν στη Τροία.
Απορίας άξιο είναι το γεγονός για το πώς ο Φιλοκτήτης δεν γύρισε στην πατρίδα του αφού διέθετε επτά πλοία.
Επίσης γιατί δεν ήρθε σε εμπορική συναλλαγή με τον Εύηνο ώστε να επιστρέψει στην πατρίδα του.
Η επιλογή της Λήμνου ως τόπου απομόνωσης για τον ήρωα Φιλοκτήτη έγινε επειδή η Λήμνος με τη γη[4] της παρείχε το αντίδοτο στα δαγκώματα φιδιών. Αυτό δικαιολογεί την παραμονή του Φιλοκτήτη στο νησί.
Το ατύχημα είχε συμβεί στο νησί Χρύση όταν οι Αχαιοί είχαν σταματήσει για να προσφέρουν θυσίες.
Ο Φιλοκτήτης σύμφωνα πάντα με όσα αναφέρει ο Όμηρος είχε λάβει μέρος στην εκστρατεία με επτά δικά του πλοία επανδρωμένο το καθένα με 50 κωπηλάτες. Είχε λοιπόν στη διάθεση του 350 άνδρες οι οποίοι ήταν κάτω από τις δικές του οδηγίες.[3]
Ο Όμηρος δε κάνει καμία αναφορά για το τι έκαναν οι άνδρες του Φιλοκτήτη για το αν παρέμειναν μαζί του στο νησί ή επέστρεψαν στη Τροία.
Απορίας άξιο είναι το γεγονός για το πώς ο Φιλοκτήτης δεν γύρισε στην πατρίδα του αφού διέθετε επτά πλοία.
Επίσης γιατί δεν ήρθε σε εμπορική συναλλαγή με τον Εύηνο ώστε να επιστρέψει στην πατρίδα του.
Η επιλογή της Λήμνου ως τόπου απομόνωσης για τον ήρωα Φιλοκτήτη έγινε επειδή η Λήμνος με τη γη[4] της παρείχε το αντίδοτο στα δαγκώματα φιδιών. Αυτό δικαιολογεί την παραμονή του Φιλοκτήτη στο νησί.
Αυτές είναι οι αναφορές του Ομήρου για τη Λήμνο σε ανθρώπινο επίπεδο. Όμως ο αοιδός θα αναφερθεί και σε θεϊκό επίπεδο και μάλιστα διαμέσου της γλυκόλαλης φωνής ενός άλλου αοιδού, του Δημόδοκου.
Ο Δημόδοκος λοιπόν στο παλάτι του Αλκίνοου θα τραγουδήσει τον έρωτα του Άρη και της Αφροδίτης και για το πώς o προδομένος σύζυγος της Αφροδίτης ο Ήφαιστος ετοίμασε με περίσσιο δόλο σχέδιο και τους συνέλαβε στο κρεβάτι κάτι που προκάλεσε τα γέλια των θεών αλλά και τις διαπραγματεύσεις για την απελευθέρωση των δυο εραστών.
Ο Δημόδοκος λοιπόν στο παλάτι του Αλκίνοου θα τραγουδήσει τον έρωτα του Άρη και της Αφροδίτης και για το πώς o προδομένος σύζυγος της Αφροδίτης ο Ήφαιστος ετοίμασε με περίσσιο δόλο σχέδιο και τους συνέλαβε στο κρεβάτι κάτι που προκάλεσε τα γέλια των θεών αλλά και τις διαπραγματεύσεις για την απελευθέρωση των δυο εραστών.
Σχετικά με την αναπηρία του Ηφαίστου ο Όμηρος μας παρουσιάζει δυο εκδοχές.
Στην πρώτη ο Ήφαιστος συμβουλεύει στοργικά τη μητέρα του να κάνει υπομονή και να μη τα βάζει με τον Δία μήπως και τη βρει κανένα κακό.
Της θυμίζει πως μια φορά που ο ίδιος τόλμησε να τσακωθεί με τον Δία, αυτός τον έπιασε από το πόδι και τον πέταξε μακριά από τον Όλυμπο.
Μια ολόκληρη ημέρα λέει πως στριφογύριζε ώσπου τη δύση έπεσε στη Λήμνο. Εκεί όμως άνθρωποι τους οποίους και κατονομάζει, οι Σίντιες τον περιποιήθηκαν[5].
Της θυμίζει πως μια φορά που ο ίδιος τόλμησε να τσακωθεί με τον Δία, αυτός τον έπιασε από το πόδι και τον πέταξε μακριά από τον Όλυμπο.
Μια ολόκληρη ημέρα λέει πως στριφογύριζε ώσπου τη δύση έπεσε στη Λήμνο. Εκεί όμως άνθρωποι τους οποίους και κατονομάζει, οι Σίντιες τον περιποιήθηκαν[5].
Ο Όμηρος λοιπόν μας παρουσιάζει μια πολύ τρυφερή σκηνή όπου ο Ήφαιστος συμπαραστέκεται και καταλαβαίνει τη μητέρα του, την οποία και συμβουλεύει να προσέχει τη συμπεριφορά της προς το Δία, γιατί δεν θέλει να δει να τη δέρνει ο πατέρας του χωρίς ο ίδιος να μπορεί να κάνει τίποτα.
Όταν όμως ο Ήφαιστος θα θελήσει να δείξει την ευγνωμοσύνη του ο Θέτις θα μας αναφέρει μια πολύ άπονη συμπεριφορά της μητέρας του της Ήρας.
Δεν θα περιοριστεί ο Ήφαιστος μόνο στο να χαρακτηρίσει την Ήρα αδιάντροπη αλλά θα μας πληροφορήσει πως επειδή γεννήθηκε χωλός η μητέρα του η Ήρα προσπάθησε να τον κρύψει στα βάθη της θάλασσας και θα είχε χαθεί αν δεν τον έπαιρνε η Θέτις και η Ευρυνόμη.
Δεν θα περιοριστεί ο Ήφαιστος μόνο στο να χαρακτηρίσει την Ήρα αδιάντροπη αλλά θα μας πληροφορήσει πως επειδή γεννήθηκε χωλός η μητέρα του η Ήρα προσπάθησε να τον κρύψει στα βάθη της θάλασσας και θα είχε χαθεί αν δεν τον έπαιρνε η Θέτις και η Ευρυνόμη.
Εννιά χρόνια έμεινε μαζί τους στο άντρο τους που βρισκόταν στον ωκεανό[6]. Έτσι όταν η Θέτις θα τον παρακαλέσει να της φτιάξει τα όπλα του Αχιλλέα εκείνος θα το πράξει ευχαρίστως σε ένδειξη ευγνωμοσύνης προς τη Θέτις.
Στη Λήμνο όμως ο Όμηρος εκτός από το άντρο του Ηφαίστου θα τοποθετήσει και τι άντρο του θεού Ύπνου.
Η Ήρα κατέβηκε στη Λήμνο στου Θόαντα την πόλη για να βρει τον Ύπνο αδελφό του Θανάτου για να τον παρακαλέσει να κοιμίσει τον Δια.
Ο Ύπνος όμως θα της προβάλει αιτιολογία για την άρνηση του πως όταν κάποτε είχε υπακούσει στα παρακάλια της Ήρας και είχε κοιμίσει το Δια ο πατέρας των θεών τον άρπαξε και τον πέταξε στη θάλασσα και μόνο με τη μεσολάβηση της Νύχτας κατάφερε να σωθεί από την οργή του Δια.
Η Ήρα για να τον μεταπείσει του υπόσχεται πώς να τη βοηθήσει θα του δώσει για γυναίκα του την Πασιθέα.
Ο Ύπνος όμως θα της προβάλει αιτιολογία για την άρνηση του πως όταν κάποτε είχε υπακούσει στα παρακάλια της Ήρας και είχε κοιμίσει το Δια ο πατέρας των θεών τον άρπαξε και τον πέταξε στη θάλασσα και μόνο με τη μεσολάβηση της Νύχτας κατάφερε να σωθεί από την οργή του Δια.
Η Ήρα για να τον μεταπείσει του υπόσχεται πώς να τη βοηθήσει θα του δώσει για γυναίκα του την Πασιθέα.
Ο Ύπνος τότε τη βάζει να ορκιστεί στο ποτάμι της Στυγός ότι θα εκπληρώσει η θεά την υπόσχεση της και αναχωρούν για τον Όλυμπο.[7]
Μέσα από τη συνομιλία της Ήρας και του Ύπνου ο Όμηρος με ακρίβεια τοποθετεί το ποτάμι της Στυγός κοντά στο νησί της Λήμνου και δεν πρέπει να είναι τίποτα άλλο παρά τα θαλάσσια ρεύματα που κατεβαίνουν από τον Εύξεινο δια μέσου των Δαρδανελίων και περνάνε από τις ακτές της Λήμνου.
Αρχικά ο Όμηρος μας ξεκαθαρίζει ότι ο Ύπνος κατοικεί στη Λήμνο μιας κι εκεί πηγαίνει η Ήρα για να τον συναντήσει. Ύστερα τη βάζει να του ορκιστεί:
«Όμωσε τώρα της Στυγός το φοβερό ποτάμι
Το ένα βάλε χέρι σου στην γην την πολυθρέπταν
Τ’άλλο στην άσπρην θάλασσα»
και συνεχίζει ο Όμηρος την περιγραφή.
«Κι αφού τον όρκον έκαμε,ξεκίνησαν και οπίσω
ομού την χώραν άφηκαν της Λήμνου και της Ίμβρου».
Στην Οδύσσεια ο Όμηρος θα κάνει μόνο μια φορά αναφορά στη Λήμνο ως το νησί του Ηφαίστου όταν θα θελήσει να τραγουδήσει το τέχνασμα του προδομένου συζύγου.
Ευαγγελία Χ.Λιάπη
[3] Ομήρου ,Ιλιάδα Β 718-725
[4] Λημνία Γη= το κατάλληλο φάρμακο (αντίδοτο) σε δαγκώματα φιδιών. Λέγεται ότι την έβγαζαν από το σημείο στο οποίο συγκρούστηκε ο Ήφαιστος με τη γη όταν τον πέταξε από τον Όλυμπο ο πατέρας του Δίας. Ήταν στο χωριό Ρεπανίδι στη θέση Κοκκαλά σε ένα λοφίσκο που σήμερα λέγεται Αγιόχωμα.
[5] Ομήρου, Ιλιάδα Α 590
[6] Ομήρου ,Ιλιάδα 395-403
[7] Ομήρου ,Ιλιάδα Ξ 280
Αναρτήσεις
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου