Ο Niyazi - Misri κι η Λήμνος

Ο  Niyazi- Misri υπήρξε ένας σοφός μουσουλμάνος, ένας άνθρωπος του Θεού,  ένας Δάσκαλος, ένας Μυστικιστής αλλά κι ένας Μεγάλος ποιητής.O ποιητής της Αγάπης όπως τον αποκαλούν,  συνέδεσε τη ζωή του με τη νήσο Λήμνο.

Ο Niyazi - Misri γεννήθηκε στη Μαλάτεια της ανατολικής Τουρκίας στις 9 Μαρτίου του 1618. Το πραγματικό του όνομα ήταν Muhammad.Τα ονόματα  "Niyazi" και "Misri" ήταν τα ψευδώνυμα  τα οποία συνήθιζε ο ίδιος να χρησιμοποιεί και με τα οποία υπέγραφε τα ποιήματα του.
Ο Muhammad Niyazi Misri προερχόταν από μια βαθιά θρησκευόμενη οικογένεια μουσουλμάνων.

 Πατέρας του ήταν ο Ali Sogancizade Chelebi, ένας Sufi της Αδελφότητας Naqshibendi[1] αλλά ταυτόχρονα κι ένας από τους προύχοντες της πόλης.

«Όταν ακόμα φοιτούσα, είχα έντονη την επιθυμία, να γνωρίσω τον τρόπο ζωής των Σούφι. Αρχικά, ήμουν αντίθετος στα πιστεύω τους και δεν ήθελα να συμμετέχω στις δραστηριότητες τους. Αργότερα όμως, μέρα με τη μέρα, με τις προσευχές των άρχισα να επηρεάζομαι. Τελικά, έγινα γνώστης και μέτοχος της φιλοσοφίας των, με καθοδηγητή τον Khalwati Sheikh».

Όταν ο δάσκαλος του πέθανε ο "Niyazi" ήταν μόλις  είκοσι ετών  κι άρχισε τα πνευματικά ταξίδια πηγαίνοντας σε διάφορους τεκέδες[2] στην Ανατολή αλλά και στην Αίγυπτο. 
Στην Αίγυπτο έμεινε τρία ολόκληρα χρόνια παρακολουθώντας μαθήματα πεφωτισμένων μουσουλμάνων και ψάχνοντας να βρει τον κατάλληλο καθοδηγητή της ψυχή του, που θα τον βοηθούσε, να αποκρυπτογραφήσει τα μυστικά του Θεού.

Είμαι γνώστης των μυστικών

Ο Αδάμ γνώριζε τα μυστικά?

Εγώ είμαι αυτός που άνοιξε το θησαυρό της πραγματικότητας

Εγώ είμαι αυτός που είναι η ζωή του Σύμπαντος.[3]

Το ανθρώπινο πεπρωμένο εξαρτάται από την ανεξιχνίαστη θέληση του Θεού κι Θεός μέσα από ονείρατα οδηγούσε τον  Niyazi - Misri προς τον δάσκαλο, που θα του αποκάλυπτε σιγά σιγά τα μυστικά του σύμπαντος.

Ο Misri έχοντας φοιτήσει σε διάφορα μουσουλμανικά ιεροδιδασκαλεία κι έχοντας γνωρίσει διάφορους σοφούς δασκάλους, θα γίνει ο ίδιος, ένας μεγάλος δάσκαλος και καθοδηγητής του ορθόδοξου Ισλάμ. Ο Niyazi - Misri  θα γίνει φίλος του Θεού κι ο  Θεός δεν θα αργήσει να του ψιθυρίζει τα μυστικά του σύμπαντος.

Ο Niyazi γνωρίζοντας από το Θεό τα μυστικά μονοπάτια, που οδηγούν στην αλήθεια,  θα προσπαθήσει να τα φανερώσει στους μαθητές του,  μαθαίνοντας τους πρώτα απ'όλα τα μυστικά της προσευχής και της άσκησης.

Ο Misri θα πάρει τρεις γυναίκες ως συζύγους του και για να κερδίζει τα προς το ζην θα εργαστεί ως  κηροποιός.

Θα ιδρύσει ένα τεκέ στην Κωνσταντινούπολη κι ένα δεύτερο λίγα χρόνια αργότερα στην Προύσα.

Ο Niyazi -Misri όμως δεν ήταν αδιάφορος προς την κοινωνική ανισότητα που επικρατούσε στην εποχή του κι έτσι στο βωμό της αλήθειας δεν άργησε να στοχοποιήσει ακόμα και τον ίδιο το σουλτάνο, τον Μεχμέτ Δ,΄ ως κακό διαχειριστή της εξουσίας, επιδιώκοντας να μεταβάλει τις πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες προς το καλύτερο.

Ο σουλτάνος θα απαντήσει στις κατηγορίες του Niyazi στέλνοντας τον στην εξορία. 
Αρχικά θα τον εξορίσει στη Ρόδο αλλά επειδή ο Niyazi δεν θα συμμορφωθεί, θα τον στείλει εξόριστο στην Λήμνο και μάλιστα δυο φορές. 
Συνολικά θα μείνει στο νησί της Λήμνου δέκα επτά ολόκληρα χρόνια.
Όμως ακόμα κι όταν ανακληθεί η εξορία του, ο Misri θα προτιμήσει να παραμείνει στη Λήμνο.
Ο Misri θα αρνηθεί να εγκαταλείψει τη Λήμνο και θα πεθάνει στο νησί,το 1694 ,σε ηλικία 78 ετών. Μυστήριο υπάρχει γύρω από το θάνατο του. 
Υπάρχουν υπόνοιες ότι δεν πέθανε από φυσικά αίτια αλλά, ότι τον δηλητηρίασαν οι άνθρωποι του Σουλτάνου, για να σταματήσει μια για πάντα, να τον ενοχλεί με τις κατηγορίες του, για κακή διαχείριση της εξουσίας και για κοινωνική ανισότητα. Μυστήριο υπάρχει ακόμα και για τον τάφο του ποιητή της Αγάπης, του Misri.
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι είχε ενταφιαστεί στο τουρκικό νεκροταφείο της Μύρινας που εκείνα τα χρόνια στα 1694 υπήρχε στο λιμάνι της Μύρινας και κάποιοι άλλοι ότι είχε ενταφιαστεί σε κάποια κρύπτη του παλιού τουρκικού  τεμένους  που υπήρχε στη Μύρινα.

Σήμερα στο λιμάνι της Μύρινας σώζεται ένα τουρκικό οίκημα στο οποίο υπάρχει επιγραφή, με αναφορά στο Μεγάλο Τούρκο ποιητή, στον Ποιητή της Αγάπης,το Misri. .

Ευαγγελία Χ.Λιάπη

---

[1] Tις μουσουλμάνικες Αδελφότητες ή Ταγματα τα κατήργησε με ειδική νομοθεσία το 1925 ο Κεμάλ Αττατούρκ χωρίς όμως να επιτύχει να εκμηδενίσει την πνευματική τους επιρροή.

[2] Τεκές=μοναστήρι

[3] Συχνά στην ποίηση του υπάρχουν ερωτήσεις που θέτει ο ίδιος. Άλλοτε θέτει ερωτήματα   στον εαυτό του ,άλλοτε στο Θεό αλλά  πιο συχνά στον κόσμο του Ισλάμ.