Λημνιακά ρόπτρα ή χεράκια

Οι παλιές εξώθυρες της Λήμνου ξεχωρίζουν κυρίως για τα περίτεχνα ρόπτρα(χερούλια) που διαθέτουν και τα οποία εκτός από τη χρηστική τους λειτουργία ως «ηχητικοί μηχανισμοί[1]» πολλές φορές αποτελούσαν και το «οικόσημο»[2] του σπιτικού.
Παλαιότερα οι πλούσιοι και κυρίως οι Αιγυπτιώτες της Λήμνου  ακολουθώντας δυτικά πρότυπα, στόλισαν τις εξώθυρες τους με περίτεχνα ρόπτρα.
Με ιδιαίτερη φροντίδα διάλεγαν τα σχέδια των ρόπτρων και φρόντιζαν ώστε ο μπρούτζος να αστράφτει και να λαμποκοπά.[3] 
Ως προς τη μορφολογία, άλλα ήταν σφυρήλατα κι άλλα εγχάρακτα. 
Αποτελούνταν από δυο τμήματα το ρόπτρο και το θυροκάρφι πάνω στο οποίο το ρόπτρο χτυπούσε.

Αγαπημένα σχέδια η κεφαλή λιονταριού, αλόγου, αετού, προσωπεία που λειτουργούσαν  ως φρουροί και φύλακες του οίκου.
Το πιο λαοφιλές όμως σύμβολο ήταν το χεράκι. 
Το χέρι συμβόλιζε την ίδια τη τύχη. Ήταν το χέρι της θεάς τύχης που θα έφερνε μόνο καλά στο σπιτικό. 
Χρήμα και καλές ειδήσεις θα έφερναν κι όσοι χτυπήσουν με το ρόπτρο τη θύρα του σπιτιού. 
Στα αρχοντικά των Αιγυπτιώτων της Λήμνου συνήθως συναντάμε το «χεράκι» της θεάς τύχης.

Στη φωτογραφία εικονίζεται το ρόπτρο από το αρχοντικό της οικογένειας του Θεοφάνη Σακαλή στο χωριό Καμίνα.

Το αρχοντικό χτίστηκε στα 1898 από τον Ιωάννη Δουκαρέλλη. Ο Δουκαρέλλης ήταν από τη Σκανδάλι.
Ζούσε και εργαζόταν στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου ως σαράφης. Ο Αιγυπτιώτης ιδιοκτήτης είχε επιλέξει να στολίσει την οικία του με  το «χεράκι» ως σύμβολο ευμάρειας.
Ευαγγελία Χ.Λιάπη

---

[1] Λειτουργούσαν όπως τα σημερινά κουδούνια. Σκοπός να ενημερώσουν το νοικοκύρη ότι είχαν καταφτάσει μουσαφίρηδες .

[2] Οι Αιγυπτιώτες επέλεγαν να τοποθετήσουν στη θύρα τους το «χέρι .Το χέρι συμβόλιζε την ίδια τη τύχη. Ήταν ,το χέρι της θεάς τύχης που θα έφερνε μόνο καλά στο σπιτικό. Χρήμα και καλές ειδήσεις θα έφερναν κι όσοι χτυπήσουν το ρόπτρο της θύρας. .Οι Αιγυπτιώτες ήταν  επηρεασμένοι από την κοσμοθεωρία της Ανατολής. ενώ οι  ναυτικοί χρησιμοποιούσαν την Άγκυρα

[3] Τα καθάριζαν με λεμόνι και στάχτη ώστε να γυαλίζουν.