Λαζάρ’ ή Λαζαρούδια

Τα παλαιότερα χρόνια στη Λήμνο, την παραμονή της Αναστάσεως του Λαζάρου, οι Λημνιές τιμούσαν ιδιαίτερα το Λάζαρο. Για χάρη του ζύμωναν[1],έπλαθαν και στη συνέχεια έψηναν τα « λαζάρ’ ή λαζαρούδια».Τα «λαζαρούδια» ήταν ζυμωτά ανθρωπάκια, που είχαν σταυρωμένα με σπάργανα τα χέρια. Τα σταυρωμένα χέρια προμήνυαν τη σταύρωση του Ιησού.Έφτιαχναν με ζυμάρι ένα τρίγωνο, το οποίο στη συνέχεια γέμιζαν με κομματάκια από ξερά σύκα, σταφίδες, αμύγδαλα μέλι ή ότι άλλο ξηρό καρπό διέθεταν.Το δίπλωναν και σχημάτιζαν ένα ζυμαρένιο ανθρωπάκι. Στη θέση των ματιών οι νοικοκυρές έβαζαν σταφίδες ή γαρύφαλλα (μοσχοκάρφια). Αναφέρει χαρακτηριστικά ο λαογράφος Γ.Μέγας: «στη Λήμνο την Παρασκευή θα κόψουν τα σύκα κομμάτια μικρά και το Σάββατο θα ζυμώσνε με τη μαγιά. Θα κόψουν ένα κομμάτι ίσαμε μισή οκά, θα διπλώσουν μέσα σύκα και θα κάνουν τρίγωνο. Θα το ζώσουν με κομμάτ’ ζμαρούδ’ όπως γίνεται η φασκιά και τα λεν Λαζάρ’. Δίνουν στις φτωχές και για σχώριο». ( Γ.Μέγας, 1945)Με αυτά φίλευαν για το καλό τα παιδιά ή τα έδιναν σε φτωχές οικογένειες για συγχώρεση των ψυχών.

Τα αποκαλούσαν «λαζάρ’» δηλαδή «λάζαροι» ή «λαζαρούδια».Τα παιδιά αγαπούσαν ιδιαίτερα τον Άγιο  Λάζαρο κι από μικρά μάθαιναν να τραγουδούν την Ανάσταση του  και τα όσα ο Άγιος Λάζαρος αντίκρισε στον Άδη.

«-Πες μας Λάζαρε τι είδες
εις τον Άδη που επήγες.
-Είδα φόβους, είδα τρόμους,
είδα βάσανα και πόνους,
-Δώστε μου λίγο νεράκι
να ξεπλύνω το φαρμάκι,
της καρδούλας μου το λέω
και μοιρολογώ και κλαίω…»

Ευαγγελία Χ.Λιάπη

---

[1] Λάζαρο δεν πλάσεις, ψωμί δεν θα χορτάσεις