Έθιμα της Πρωτομαγιάς στη Λήμνο

Τα κορίτσια έφτιαχναν στεφάνια την παραμονή της Πρωτομαγιάς και τα κρεμάγανε στην εξώπορτα του σπιτιού. Τα άφηναν εκεί μέχρι την παραμονή του Αϊ Γιάννη (24 Ιουνίου). 

Για να φτιάξουν το στεφάνι έπαιρναν μια κληματσίδα, την έδεναν για να σχηματίσουν ένα κύκλο, το στεφάνι.

Στο στεφάνι έβαζαν τζουτζουφιά (για να διώχνει μακριά το κακό), σκόρδο (για το μάτι), τσουκνίδα,μαργαρίτες(για την αγάπη) κλαδί ελιάς, κλαδί αμυγδαλιάς,στάχυ (για να’ χουν πλούσια σοδειά), κοτσ’νίδα (για την γλωσσοφαγιά),ένα καρποφόρο κλαδί, άνθη λεμονιάς (για καλό γάμο) και το στόλιζαν με διάφορα αγριολούλουδα και πρασινάδα.
«Έκοβαν από όλα τα πράγματα πού'χουν καρπό: σιτάρι, κριθάρι, συκιά με τα σύκα, σκόρδο, κρομμύδι, αμυγδαλιά με τ'αμύγδαλα, ροδιά με το ρόδι και τα κρεμούσαν στην πόρτα απάνω..»

Το στεφάνι το ξεκρεμούσαν παραμονή του Αϊ Γιάννη στις 23 Ιουνίου και το έκαιγαν στους κακκανούς.[1]

«Τον Μά, την Πρωτομαγιά, κυλιένται μέσ’ στα κ’θάρια, μέσ’ στα χορτάρια, για να’ναι δροσινοί.»[2]

Αν έβρεχε την πρωτομαγιά, θεωρούσαν πολύ καλή τη βροχή και τη χρησιμοποιούσαν για να πήξουν το τυρί. Καλό ήταν ακόμα και να βρεχούν. Πίστευαν ότι έτσι θα αποκτούσαν γερά και δυνατά μαλλιά.

Την πασχαλινή κουλούρα την οποία είχαν φτιάξει κι είχαν στολίσει στο σπίτι τη Μεγάλη Πέμπτη, την ξεστόλιζαν.

Την έκοβαν σε μικρά κομματάκια και αφού την βουτούσαν μέσα σε κρασί, την έτρωγαν για το καλό όλα τα μέλη της οικογένειας.

Θεωρούσαν πολύ καλό να πάνε αξημέρωτα στην ακροθαλασσιά και να πάρουν θαλασσινό νερό και μια «μαλλιαρή» πέτρα.

Με το θαλασσινό νερό ράντιζαν το σπίτι τους και τη πέτρα την τοποθετούσαν κάτω από το κρεβάτι τους.

Το Μάιο τα παιδιά κουβαλούσαν πάνω τους συνήθως κι από ένα σκόρδο για να μην τα πιάνει το μάτι και βασκαίνονταν.

Έλεγαν:

« Το Μάη εγεννήθηκα και μάγια δεν φοβούμαι

εκτός κι’ αν μου τα βάλουνε στην κλίνη που κοιμούμαι..»

Το Μάιο απέφευγαν τους γάμους. Επειδή ζευγάρωναν τα ζώα θεωρούσαν ότι ο μήνας δεν ήταν ο κατάλληλος για τους ανθρώπους. Αν τύχαινε κανείς να νυμφευτεί, πίστευαν πως θα χήρευε ή δεν θα είχε μέλλον ο γάμος του.

Έλεγαν: «Ο γάμος ο μαγιάτικος πολλά κακαποδίδει…»

Ακόμα θεωρούσαν πολύ κακό να φυτέψουν λουλούδια το μήνα Μάιο ακόμα και να τα  μεταφυτεύσουν.

Ευαγγελία Χ.Λιάπη

---

[1] Μεγάλες φωτιές που άναβαν για το σκοπό αυτό.

[2] Γεώργιος Μέγας