Έθιμα σχετικά με τον Άγιο Φανούριο

Ο Άγιος Φανούριος είναι ένας νεοφανής Άγιος.Στις αρχές του 14^ου αιώνα κι ενώ οι Ιωαννίτες Ιππότες  ήταν εγκατεστημένοι στη Ρόδο κι επιχειρούσαν να ενισχύσουν τα τείχη του κάστρου της Ρόδου ανευρέθει στα ερείπια μιας εκκλησίας έξω και νότια από τα τείχη της Μεσαιωνικής Πόλης, μια περιγραφική εικόνα του βίου του Αγίου Φανουρίου.

Σύμφωνα με την ιερή εικόνα, ο Άγιος Φανούριος ήταν ένας στρατιώτης που κρατούσε στα χέρια του Σταυρό, πάνω στον οποίο υπήρχε αναμμένο κερί και γύρω του υπήρχαν σκηνές από τα βασανιστήρια τα οποία υπέστη.(12 σκηνές)

Ο ανώνυμος Άγιος, ονομάστηκε Φανούριος από τον Μητροπολίτη Ρόδου Νείλο επειδή φανερώθηκε, αποκαλύφθηκε με θαυμαστό τρόπο.Ο Άγιος συνδέθηκε στη συνείδηση του λαού με την φανέρωση χαμένων ανθρώπων, ζώων ή πραγμάτων κι έγινε Άγιος Φανερωτής.

Ο μητροπολίτης Ρόδου Νείλος Β' στα 1365 ανοικοδόμησε προς τιμή του Αγίου Φανουρίου ναό, συνέταξε την ακολουθία του Αγίου και καθιέρωσε τον εορτασμό του.Η ένταξη του Αγίου Φανουρίου στο τοπικό εορτολόγιο της Ρόδου γρήγορα τον γνωστοποίησε στα νησιά του Αιγαίου πελάγους αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Οι πιστοί φτιάχνουν μια νηστίσιμη πίτα, τη φανουρόπιτα προσφορά προς τον Άγιο Φανούριο για να φανερώσει χαμένα ζώα ή πράγματα αλλά και να «φανερώσει το δρόμο τον καλό». Πιστεύεται ότι ο Άγιος φέρνει  την καλή τύχη στον άνθρωπο και του φέγγει.

Σύμφωνα με τα λαογραφικά στοιχεία της παράδοσης η πίτα θα πρέπει να φτιαχτεί από επτά ή εννέα υλικά. Οι αριθμοί συμβολίζουν τα μυστήρια της εκκλησίας, τις μέρες της Δημιουργίας αλλά και τα Τάγματα των Αγγέλων.Την ώρα που ο πιστός ζυμώνει τη φανουρόπιτα πρέπει να χει αναμμένο κερί και να προσεύχεται με θέρμη.

«Άγιε μου Φανούριε, φανέρωσε μου το ....κι εγώ θα σου κάνω μια φανουρόπιτα για την ψυχή της μάνας σου»

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης σημειώνει πως «Όσοι επικαλούνται τον Άγιο Φανούριον οφείλουν να λέγουν: Θεός σχωρέσ' τη μητέρα του Αγίου Φανουρίου. Θεός σχωρέσ' την».

Στην αγιογραφία ο Άγιος εικονίζεται να κρατάει ένα Σταυρό και μια αναμμένη λαμπάδα ώστε να ευλογεί και να φέγγει το δρόμο για να μπορέσει ο πιστός να βρει όχι μόνο τα χαμένα και εξαφανισμένα αντικείμενα αλλά κυρίως το σωστό δρόμο για μια ενάρετη ζωή.

Ευαγγελία Χ.Λιάπη