Οι κρήνες του Κάστρου

Μετά τα Ορλωφικά και την εκδίωξη των Ρώσων, ο τούρκος ναύαρχος Χασάν Χατζή Τσεζαερλή πασάς έλαβε από το σουλτάνο τον τίτλο του Γαζή και για αρκετό διάστημα είχε ως βάση των δραστηριοτήτων του τη Λήμνο.

Ο Χασάν Χατζή Τσεζαερλή πασάς δημιούργησε αρκετά κοινωφελή έργα στο νησί και ιδιαίτερα στο Κάστρο.

Έχτισε το ξενώνα και τα λουτρά στα Θέρμα και διακόσμησε την πόλη του Κάστρου με οκτώ κρήνες.

Οι οκτώ κρήνες του Χασάν είχαν όλες το ίδιο αρχιτεκτονικό οθωμανικό πρότυπο και ήταν διασκορπισμένες στα πιο κεντρικά σημεία της Κοινότητας για να διευκολύνει τους κατοίκους στην υδροληψία.

Όλες οι κρήνες διέθεταν αφιερωματική επιγραφή και ήταν διακοσμημένες με ένα εξαιρετικό ανάγλυφο.

Οι οκτώ κρήνες του Κάστρου ήταν όλες ιδιαίτερες κι ομόρφαιναν σημαντικά τα σοκάκια της Κοινότητας του Κάστρου.

Δυστυχώς στα 1939 οι διοικούντες την κοινότητα του Κάστρου θέλησαν να απαλλάξουν την πόλη από τη μνήμη και την ατμόσφαιρα της οθωμανικής της περιόδου.

Έτσι αποφάσισαν να κατεδαφίσουν και να εξαφανίσουν όλα όσα τους τα θύμιζαν παρά τις αντιρρήσεις του Εφόρου των Αρχαιοτήτων Στρατή Παρασκευαϊδη , ο οποίος υποστήριζε ότι « ακόμα και τα επαχθές μνημεία θα πρέπει να διατηρούνται».

Τον Ιούλιο του 1939 το Κοινοτικό Συμβούλιο του Κάστρου αποφάσισε την κατεδάφιση τριών κρηνών.

Οι δυο από αυτές τις κρήνες ήταν εξαιρετικά μνημεία. Η μια βρισκόταν δίπλα στο οπωροπωλείο Κουκουράκη. Η κρήνη έφερε επιγραφή με αραβικούς χαρακτήρες κι ανάγλυφο.Η δεύτερη κρήνη βρισκόταν απέναντι στου Παπαδέλη.

Με την πάροδο των ετών αφαιρέθηκαν και οι υπόλοιπες κρήνες του Κάστρου.

Η μόνη κρήνη που  διασώθηκε από τις οκτώ κρήνες του Κάστρου είναι η κρήνη που ήταν αφιερωμένη στο Καπουδάν πασά, στο λημνιό διοικητή των Γενιτσάρων.

Ευαγγελία Χ.Λιάπη