Το Καστροβούνι κι ο χαμένος λαβύρινθος

To Καστροβούνι είναι ένας λόφος ύψους 106 μέτρων ο οποίος βρίσκεται σε απόσταση ενός περίπου χιλιομέτρου από τα ερείπια της Αρχαίας Ηφαιστίας.

Στο Καστροβούνι ευλαβικά φυλάσσεται το μυστικό της αρχαίας δαιδαλώδους οχύρωσης της πόλης της Ηφαιστίας.

Σύμφωνα με το Πλίνιο τον Πρεσβύτερο στο έργο του Φυσική Ιστορία[1],: στη Λήμνο υπάρχει ένας από τους τέσσερις λαβυρίνθους της αρχαιότητας. Ο πρώτος υπήρχε στην Αίγυπτο, ο δεύτερος στην Κρήτη, ο τρίτος στη Λήμνο κι ο τέταρτος στην Ιταλία.

Ο Πλίνιος αναφέρει ότι ο λαβύρινθος της Λήμνου περιλάμβανε εκατόν πενήντα κίονες (Lemnius similis illi columnis tantum CL memorabilior fuit, ) και ήταν έργο του λήμνιου αρχιτέκτονα  Θεοδώρου.

Μαρτυρία για την ύπαρξη του λημνιακού λαβυρίνθου έτσι όπως τον αναφέρει ο Πλίνιος, ο οποίος είναι αρκετά φειδωλός στο κείμενο του, αποτελεί η στήλη της Ηφαιστίας.

Πρόκειται για μια στήλη από τοπική πέτρα η οποία ήρθε στο φως το 1928  από το G. Caputo στο χώρο της νεκρόπολης της Ηφαιστίας.

Η στήλη είχε επαναχρησιμοποιηθεί κατά την αρχαιότητα για να σκεπάσει πρόχειρα ένα τάφο της αττικής περιόδου.

Η στήλη ομοιάζει με στενόμακρη θύρα και εντυπωσιάζει για το διάκοσμο της. Τέσσερις τετράδες από μαιάνδρους σχηματίζουν ένα πολύπλοκο δαιδαλώδες συγκρότημα.(4Χ4=16), (1+6=7).

Ο αριθμός 7 συμβολίζει τo ηλιακό σύστημα.Ήλιος, Σελήνη, Άρης,  Ερμής,   Δίας,  Αφροδίτη και  Κρόνος.

Στην κορυφή της στήλης είναι χαραγμένα τα σύμβολα του ήλιου, της σελήνης και στο κέντρο του αξάνεμου .

Στην ουσία η στήλη αποτελεί το σχεδιάγραμμα ενός δαιδαλώδους κτιρίου που διαθέτει είσοδο, δωμάτια, διαδρόμους και μια ασφαλή έξοδο προς τον έξω κόσμο.

Αρκετοί περιηγητές κατά το παρελθόν είχαν εισέλθει σε υπόγειες στοές στο Καστροβούνι και μαρτυρούν ότι είδαν στο δάπεδο να κείτονται αγάλματα.

Στην περιοχή το 1884 ο Ιωάννης Παντελίδης εύπορος συλλέκτης αρχαιοτήτων είχε κάνει άτυπες ανασκαφές στην περιοχή ενώ είχε αγοράσει από τους ντόπιους επιγραφές, αρχαία νομίσματα  και αγαλματίδια.

Το Καστροβούνι ήταν όμως κι ο αγαπημένος τόπος του γιου του Παντελίδη, του  Οδυσσέα ο οποίος είχε το ίδιο πάθος με τον πατέρα του προς την αρχαιολογία και συχνά επισκεπτόταν το Καστροβούνι με το Νικόλαο Γαλανό προς αναζήτηση του λαβυρίνθου.

Μέχρι και τη δεκαετία του 1970 αρκετά παιδιά, είχαν για κρυψώνα στα παιχνίδια τους τα καλοκαίρια που πήγαιναν στα χωράφια μια στοά, η είσοδος της οποίας υπήρχε κοντά στην κορυφή στο Καστροβούνι. Κλιμακωτές βαθμίδες οδηγούσαν σε ένα υπόγειο θάλαμο που όπως μαρτυρούν βίαια κοβόταν η πορεία  από ένα τείχος.

Σήμερα η στοά αυτή έχει μπαζωθεί κι έχει εξαφανιστεί η είσοδος της.

Το Καστροβούνι είναι ένας λόφος που πιθανόν να κρύβει το χαμένο λαβύρινθο της Λήμνου.

Ευαγγελία Χ.Λιάπη

---

[1] Plin. Nat. Hist. XXXVI, 86