Ένας πανάρχαιος ελληνικός θρύλος σχετίζει τη μιαρά Γελλού[1]
με το θάνατο νεογέννητων παιδιών.Τα παλαιότερα χρόνια, η παιδική θνησιμότητα ήταν πολύ
μεγάλη, ιδιαίτερα κατά τους πρώτους μήνες μετά τη γέννηση του βρέφους.Επειδή λοιπόν υπήρχε τόσο μεγάλη θνησιμότητα, η παράδοση είχε εφεύρει δεισιδαιμονίες
οι οποίες σχετίζονται με τη μορφή της μιαράς Γελλούς. Η Γελλού ήταν μια στρίγγλα, η οποία μισούσε τα παιδιά και
αναφέρεται ότι εισχωρούσε κρυφά στα
σπίτια των νεογέννητων και τα φόνευε.Συνήθιζε
να τα πνίγει. Η Γελλού δεν μισούσε όμως μόνο τα νεογέννητα αλλά ακόμα
και τα έμβρυα και σε αυτή απέδιδαν τις αποβολές της εγκύου. Ως διώκτες της μιαράς Γελλούς η παράδοση αναφέρει τον
αρχάγγελο Μιχαήλ, τον Άγιο Αρσένιο, τον Άγιο Μάμαντα και τους αγίους Σισίνιο, Σίνη και Σηνόδωρο, αδέλφια της
αγίας Μελετινής[2]. Μια από τις παραλλαγές του «Περί της Γελλούς» σχετίζεται
με την αγία Μελετινή.Σύμφωνα με κώδικα του
15ου αιώνα: «Επί της βασιλείας του
Τραιανού του βασιλέως ήν τις γυνή Μελετινή, ήτις εγέννησεν παιδιά έξ(6) και
συνέλαβεν αυτά η μιαρά και ακάθαρτος...» Αναφέρεται ότι η αγία Μελετινή είχε γεννήσει έξι παιδιά τα οποία όμως η
Γελλού[3]
κατάφερε και αφού μπήκε στην οικία της, να τα φονεύσει. Έτσι όταν έμεινε έγκυος, έκτισε υψηλό πύργο και εκεί γέννησε το έβδομο
παιδί της με τη βοήθεια των δώδεκα θεραπαινίδων της. Η αγία Μελετινή φρόντισε να αμπαρώσει τον πύργο και δεν άφηνε κανένα να εισχωρήσει στον πύργο για
να μη βλάψει το παιδί της. Κάποια στιγμή, τα τρία αδέλφια της, οι άγιοι Σισίνιος, Σίνης και Σηνόδωρος
ήρθαν να την επισκεφτούν. Η αγία Μελετινή δεν τους άνοιγε, ώσπου υπέκυψε στα παρακάλια τους.Τότε
η μιαρά Γελλού βρήκε την ευκαιρία[4], εισχώρησε
στον πύργο της αγίας και έπνιξε το παιδί της. Η Αγία άρχισε να κλαίει και να θρηνεί, λέγοντας στα αδέλφια της: « ουκ
είπον υμίν ότι παιδίον εγέννησα και φοβούμαι ανοίξαι;» και τα αδέλφια της την
παρηγόρησαν λέγοντας της: « μη λυπού αδελφή Μελετινή, ημείς
γαρ εν ονόματι του Θεού γενόμεθα ως κυνηγοί
και κρατήσωμεν αυτήν».Τότε τα αδέλφια της, αφού έκαναν προσευχή στο Θεό, έφυγαν για την
περιοχή του Λιβάνου, εκεί όπου είχε καταφύγει η μιαρά. Εκεί οι Άγιοι συνέλαβαν τη Γελλού, η οποία τελικά ύστερα από
βασανιστήρια επανέφερε στη ζωή τα παιδιά της Αγίας Μελετινής κι αποκάλυψε τα
ονόματα στους διώκτες της Αγίους.Η λαϊκή δεισιδαιμονία «Περί της Γελλούς»[5]
ήταν ιδιαίτερα διαδομένη τα παλαιότερα χρόνια. Η παραλλαγή που αναφέρεται στην αρπαγή
των τέκνων της Αγίας Μελετινής και στην υπό των Αγίων Σισινίου, Σίνη και
Σηνόδωρου εξορκισμό της Γελλούς είναι ένα υπέροχο αφηγηματικό κείμενο του οποίου η
γλώσσα και η δομή θυμίζει εξόχως τα δημοτικά τραγούδια[6].
Ευαγγελία Χ.Λιάπη
[1] De opinioribus Graecorum
[2] Άλλοτε αναφέρεται Μελιτηνή ,
Μελετινή ή Μελετινή.
[3] Αποκαλείται και Γυλλού.
[4] Η Γελλού αναφέρεται ότι εισχώρησε στον πύργο
μαζί με τα άλογα των αγίων ως μύγα και τα μεσάνυχτα φόνευσε το νεογέννητο.
[5] ή «Περί της Γυλλούς»
[6] Αυτό το οποίο θεωρείται αξιοσημείωτο είναι ότι σύμφωνα με
τη λημνιακή παράδοση το λείψανο της αγίας Μελετινής στη Λήμνο το βρήκαν οι
λημνιοί αδελφοί Σέργιος και Σεργώνας.
Tags:
Άγιοι