Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Τα πηγάδια κι οι πέτρινες γούρνες

Η Λήμνος είναι ένα νησί άνυδρο και άδενδρο.Για το λόγο αυτό οι κάτοικοι του νησιού αναγκάστηκαν από νωρίς να ανορύσσουν πηγάδια.Είχαν ανάγκη από πόσιμο νερό,νερό για το πλύσιμο των ρούχων και της υγιεινής τους,για το νοικοκυριό τους,για το πότισμα των ζωντανών τους ,για τις καλλιέργειες τους αλλά και για τους διαβάτες..
Τα παλαιότερα χρόνια η ύπαρξη ενός πηγαδιού σε μια περιοχή ήταν σημάδι ζωής για την άδενδρη Λήμνο.
Από το πηγάδι έπαιρναν νερό για να πιουν  αυτοί και τα ζώα τους, να πλυθούν και να μαγειρέψουν.
Αρχικά επέλεγαν οι γεροντότεροι κι οι σοφότεροι το κατάλληλο σημείο στο οποίο θα άνοιγαν το πηγάδι.
Το καταλληλότερο σημείο ήταν εκεί στο οποίο θα έβρισκαν νερό γύρω στα 10-12 μέτρα το πολύ.
Με τα πενιχρά μέσα που διέθεταν  ένα φτυάρι κι ένα κασμά άνοιγαν μια γούρνα  κυκλική διαμέτρου  περί τα τρια μέτρα .
Τα χώματα και τις πέτρες που έβρισκαν τις ανέβαζαν στην επιφάνεια με  ένα κουβά στον οποίο είχαν δέσει ένα σχοινί και τον τραβούσαν.
Μόλις έβρισκαν το νερό άρχιζαν να χτίζουν τα τοιχώματα του πηγαδιού με πέτρες ξεκινώντας από τον πυθμένα,από κάτω προς τα πάνω.
Το νερό το έβγαζαν από το πηγάδι με κουβάδες.
Με τον όρο πηγάδι αποκαλούμε τόσο το όρυγμα όσο και το οικοδόμημα,το χτίσιμο.
Η ονομασία των πηγαγιών σχετιζόταν με το όνομα του ιδιοκτήτη ή του ανθρώπου που σχετίζοταν μαζί του,του τόπου στον οποίο βρισκόταν καθώς και με κάποιο χαρακτηριστικό του.
Τα πηγάδια χωρίζονατι σε δυο κατηγορίες :
1. τα αστικά( αυτά που βρίσκονταν εντός του οικισμού) 2. τα αγροτικά (όσα βρίσκονταν διάσπαρτα στην εξοχή της Λήμνου).
Κοντά στα πηγάδια συνήθως υπήρχαν και κρυμμένοι κουβάδες για τους διαβάτες ώστε να εξυπηρετηθούν.
Συνοδευτικά των πηγαδιών ήταν οι πέτρινες γούρνες.Οι γούρνες λειτουργούσαν ως προσωρινοί αποθηκευτικοί χώροι όπου τοποθετούσαν το νερό για να ποτίσουν οι χωρικοί τα ζώα τους.
Περιμετρικά των πηγαδιών τοποθετούσαν τις γούρνες ώστε εκεί να ποτίζουν τα ζωντανά τους.
Στη Λήμνο υπάρχουν πολλά και όμορφα πηγάδια από τα οποία δυστυχώς τα τελευταία χρόνια έχουν αφαιρεθεί οι γούρνες οι οποίες πλέον στολίζουν λημνιακές αυλές.

Ευαγγελία Χ.Λιάπη