H Αγία Μελιτινή

Η Αγία Μελιτινή[1], σύμφωνα με τον ανώνυμο συναξαριστή έζησε στη Μαρκιανούπολη[2] της Θράκης, στα χρόνια της βασιλείας του Αντωνίνου (138-161μ.Χ.).Η Μελιτινή, επειδή κήρυττε το Ευαγγέλιο, συνελήφθη από τον Αντίοχο, άρχοντα της πόλης, ο οποίος υπήρξε ένας από τους πιο σκληρούς πολέμιους των χριστιανών.Ο Αντίοχος προσπάθησε, να την κάνει, να αλλάξει πίστη αλλά δεν τα κατάφερε. Αντί να αλλαξοπιστήσει, η Αγία Μελιτινή κατάφερε, να διδάξει το Ευαγγέλιο και να κάνει χριστιανή την σύζυγο του Αντιόχου.Όταν το έμαθε ο Αντίοχος, τις αποκεφάλισε και τις δυο.Κάποιος ευσεβής χριστιανός ο Ακάκιος, πήρε το ιερό λείψανο της μάρτυρος[3], με σκοπό να το μεταφέρει στην πατρίδα του και στην συνέχεια να χτίσει ναό προς τιμή της Αγίας, για να στεγάσει το άγιο λείψανο της.Κατά το θαλάσσιο όμως ταξίδι ο Ακάκιος αρρώστησε και πέθανε.Tο πλοίο προσορμίστηκε και έδεσε σε κάποιο ακρωτήριο της νήσου Λήμνου.[4]Εκεί οι ναυτικοί και οι κάτοικοι της γύρω περιοχής ενταφίασαν το λείψανο της Αγίας μάρτυρος και δίπλα στον τάφο της, ενταφίασαν και το φιλομάρτυρα Ακάκιο.Αυτός είναι ο βίος της Αγίας Μάρτυρος Μελιτινής η οποία εκοιμήθει στη Θράκη και ένας πιστός και καλός χριστιανός θέλησε να την τιμήσει και την πήρε μαζί του, γιατί είχε δει πολλά θαύματα της Μάρτυρος.Ο Θεός όμως σχεδίασε διαφορετικά.Η μόνη μαρτυρία που υπάρχει για τον τάφο της Αγίας είναι η αναφορά στο μηνολόγιο του Βασιλείου του Β του 11 αιώνα.Ο τάφος της Αγίας Μελιτινής και του Ακάκιου δεν βρέθηκαν ποτέ.Ούτε γνωρίζουμε το σημείο ή το μέρος ενταφιασμού τους. Κάποιοι υποστηρίζουν πως πιθανόν να ενταφιάστηκε κοντά στην αρχαία Ηφαιστεία άλλοι στο Φακό.Πιθανότερη όμως εκδοχή είναι η Αγία μάρτυς Μελιτινή να ενταφιάστηκε στο ακρωτήρι του Αγίου Σώζοντος.Το 1321 στο Μ.Μ. «Acta…”,τ.1 εγγ. No 52 αναφέρεται, «...του Σκανδάλη ή Σκανδαλού, τα χωριά Βυσσίνου κοντά στην Αγία Μελιτινή».Προφανώς αναφέρεται στην Φυσίνη. Επομένως κοντά στην Φυσίνη ήταν και η Αγία Μελιτηνή. Ο Άγιος Σώζων είναι πάλι πολύ κοντά στη Φυσίνη και επιπλέον είναι ακρωτήρι.Τα παλιά χρόνια εκεί υπήρχε κάποιο μοναστήρι.Αυτό το μαρτυρούν τα κελιά που υπάρχουν κοντά στο ναΐσκο.Κάποιες εικασίες αναφέρουν, πως στο σημείο που είναι σήμερα ο ναός, υπήρχε το μοναστήρι της Αγίας Μελιτινής.Με τα χρόνια παραμελήθηκε και ερημώθηκε.Κάποιοι ναυτικοί, οι οποίοι κινδύνεψαν εξαιτίας μιας θαλασσοταραχής αλλά κατάφεραν να σωθούν, βγήκαν στην παραλία και αντικρίζοντας τα ερείπια του μοναστηριού και θέλοντας να αποδώσουν ευχαριστίες για την σωτηρία τους στην θεία επέμβαση, υποστήριξαν, πως τους έσωσε ο Άγιος του τόπου.Ο άγνωστος Άγιος του παλιού μοναστηριού, ο Άγιος που σώζει, όσους κινδυνεύουν  και έτσι τον ονόμασαν «Άγιο Σώζω».Η αλήθεια είναι, πως η Αγία μάρτυς Μελιτινή, ποτέ δεν θέλησε, να μαθευτεί ο τάφος της, για αυτό και ποτέ δεν εντοπίστηκε.Η μνήμη της εορτάζεται στις 16 Σεπτεμβρίου. Τη αυτή ημέρα μνήμη της μάρτυρος Μελιτινής.

Με το όνομα «Μελιτίνη» όμως υπήρχε και βυζαντινή πόλη, η οποία μάλιστα ήταν κέντρο του μονοφυσιτισμού και στην οποία μαρτύρησαν οι τριάκοντα Άγιοι Μάρτυρες[5] .Η πόλη σήμερα ονομάζεται Μαλάτεια και βρίσκεται στην Ανατολική Τουρκία. Στα κουρδικά η πόλη όμως ακόμα και σήμερα αποκαλείται Meleti.Ενώ ένα ακόμα Θεοτοκονύμιο είναι κι η Παναγιά η Μελετινή κι αναφέρεται σε κάποια εικόνα της Θεοτόκου που βρέθηκε ανάμεσα στο φυτό μελετινή.Το φυτό Μελετινή είναι ένα βότανο. Ο ποιητής Α.Βαλαωρίτης αναφέρει χαρακτηριστικά στο Φωτεινό «επρασίνιζε...το μύρτο, τ` αγιόκλημα, η μελετινή».

Ευαγγελία Χ.Λιάπη

---

[1] Συχνά τη συναντάμε ως Μελητινή ή Μελετινή. 

[2]Στη Ντέβνα της Βουλγαρίας.Την εποχή του Αντωνίνου η Μαρκαινούπολη ήταν η πρωτεύουσα της επαρχίας Μοισίας

[3] Ανεξήγητο θεωρείται το γεγονός ότι ο Ακάκιος ,ο οποίος ήταν από την Μακεδονία  για να επιστρέψει στην πατρίδα του από τη Θράκη που βρισκόταν, επέλεξε ένα θαλάσσιο ταξίδι. Παράξενη σύμπτωση πρέπει να θεωρηθεί και ότι  το λείψανο της Αγίας Ευφημίας, η οποία τιμάται την ίδια μέρα στις 16 Σεπτεμβρίου, προσώκειλε στην Λήμνο.

[4] Μηνολόγιον Βασιλείου Β’,φ.42 (11ος αι.)

[5] Στις 7 Νοεμβρίου, η εκκλησία μας τιμά τη μνήμη των Αγίων Τριαντατριών Μαρτύρων «των εν Μελιτίνη».Τα ονόματα των Αγίων Αυτών Ματρύρων είναι: Ιέρων, Νίκανδρος, Ησύχιος, Βαράχος, Μαξιμιανός, Καλλίνικος, Ξαντικός Αθανάσιος, Θεόδωρος, Δουκίτιος, Ευγένιος, Θεόφιλος, Ουαλέριος, Θεόδοτος, Καλλίμαχος, Ιλάριος, Γιγάντιος, Λογγίνος, Θεμέλιος, Ευτύχιος, Διόδοτος, Καστρίκιος, Θεαγένης, Μάμας, Νίκων, Θεόδουλος, Βοστρύκιος  Ουΐκτωρ, Δωρόθεος, Κλαυδιανός, Επιφάνιος, Ανίκητος και άλλος Ιέρων.