Η Αλυκή της Λήμνου

Η Αλυκή της Λήμνου[1] βρίσκεται ανάμεσα στις περιοχές Κοντοπούλι, Αμνιού και Αγίου Αλεξάνδρου.Η αλυκή έχει έκταση γύρω στα 6.500 στρέμματα.Το χειμώνα η λίμνη πλημυρίζει ενώ το καλοκαίρι λόγω της ηλιοφάνειας, το θαλασσινό νερό εξατμίζεται και αναδύεται το λευκό χρυσάφι, το άλας.Μετά την κρυστάλλωση του αλατιού γίνεται η περισυλλογή του.Το αλάτι είναι ένα σημαντικό αγαθό για τον άνθρωπο και για αυτό σε δύσκολες περιόδους αποτελούσε ανταλλακτικό μέσο και κάποιες φορές απέκτησε και νομισματική αξία.Το αλάτι το αντάλλασσαν με άλλα αγαθά όπως κριθάρι, σιτάρι και ξερά σύκα. Η αξία του είχε φτάσει να αντιστοιχεί μια οκά αλάτι ίση με μια οκά ζάχαρη.Τα παλαιότερα χρόνια, όταν δεν υπήρχε ο ηλεκτρισμός, το αλάτι ήταν ο πρωταγωνιστής στη συντήρηση των τροφών.Το χρησιμοποιούσαν στο κρέας, στα ψάρια, στο τυρί, στη μαγειρική αλλά και στη επεξεργασία των δερμάτων.Το αλάτι(το χοντρό αλάτι) άνηκε για πολλά χρόνια στα είδη του μονοπωλίου[2]. Το κρατικό μονοπώλιο λειτούργησε επί ογδόντα συνεχή χρόνια μέχρι και τη δεκαετία του 1970,ενώ το χοντρό αλάτι διατήρησε το μονοπώλιο μέχρι και το 1985.Τα καλοκαίρια, αργά το βράδυ στη γέμιση του φεγγαριού, για να μπορούν να βλέπουν οι Λημνιοί πήγαιναν στην Αλυκή, για να μαζέψουν το αλάτι. Άλλες φορές πάλι πήγαιναν πολύ πρωί σχεδόν αξημέρωτα, για να το μαζέψουν. Επειδή η συλλογή του αλατιού ήταν παράνομη λόγω του μονοπωλίου, έπρεπε να πάρουν όλες τις προφυλάξεις.

«…στο γιαλό μαζεύουνε τ' αλάτι

σκυφτά πολύ, πικρά πολύ -το πέλαο δεν το βλέπουν[3]»

Αυτοί που συνήθως πήγαιναν στην αλυκή για να συλλέξουν το αλάτι, ήταν οι κτηνοτρόφοι, οι οποίοι το είχαν πολύ μεγάλη ανάγκη.Το χρησιμοποιούσαν για να συντηρήσουν τα τυριά τους, ειδικά τη σαλαμούρα[4]. Κάποια στιγμή όμως, σταμάτησαν, να πηγαίνουν στην Αλυκή και να μαζεύουν το αλάτι.Τότε ειπώθηκε, ότι το τυρί με το αλάτι της αλυκής δεν γινόταν καλό και για το λόγο αυτό, προτιμούσαν οι κτηνοτρόφοι, να χρησιμοποιούν το αλάτι του μονοπωλίου. Εξάλλου κι η όλη διαδικασία περισυλλογής ήταν αρκετά δύσκολη.[5]Η περιοχή της Αλυκής της Λήμνου, είναι ένας μαγευτικός τόπος, που δεσπόζει στην ανατολική Λήμνο κι από μακριά φαίνεται λες κι ένα λευκό σεντόνι έχει σκεπάσει τη γη της.Στον περιβάλλοντα χώρο της Αλυκής βρίσκουν συχνά καταφύγιο οι αγριόπαπιες. Κοντά στην Αλυκή της Λήμνου υπάρχει και το υπέροχο ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου του Αμνιού. 
Ευαγγελία Χ.Λιάπη

---

[1]Οι περιηγητές που πέρασαν από τη Λήμνο, την επισκεφτήκαν και τη σημείωσαν ως Saline στους χάρτες τους.

[2] Το 1897,όταν είχε γίνει υπαγωγή της Ελλάδας  στο Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο, η είσπραξη των φόρων από τα είδη του μονοπωλίου (αλάτι σπίρτα, πετρέλαιο), είχε γίνει για λογαριασμό των δανειστών μας. Το “Ελληνικόν Μονοπώλιον”, πωλούσε αποκλειστικά τα παρακάτω βασικά προϊόντα και απέδιδε τα κέρδη των πωλήσεων στην ΔΟΕ.

• Χοντρό αλάτι

• Σπίρτα.( Πυρεία )

• Φωτιστικό πετρέλαιο

• Τραπουλόχαρτα.

• Καπνός και τσιγαρόχαρτα

[3] Γιάννης Ρίτσος ,Λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας":,

[4] Όταν το τυρί ήταν έτοιμο, αφού το είχαν αναποδογυρίσει και αλατίσει το έβαζαν μέσα σε ένα ντενεκέ με άλμη.

[5] Το να μαζέψει κανείς αλάτι από την αλυκή, είναι μια διαδικασία αρκετά δύσκολη και επίπονη. Γιατί είναι αρκετά δύσκολο, να μετακινηθείς μέσα στην αλυκή, γιατί κολλάς και πρέπει να περπατήσεις αρκετά ώστε να συναντήσεις το σημείο, στο οποίο το αλάτι έχει κρυσταλλοποιηθεί .Τότε πρέπει να το σπάσεις και να το μαζεύεις.