Σκανδάλη ή Σκαντάλι

Ένα από τα πιο όμορφα και περιποιημένα χωριά της Λήμνου. Βρίσκεται στα νότια ανατολικά του νησιού.
Μνεία για το χωριό Σκανδάλη γίνεται πρώτη φορά στα 1321 ως ένα από τα 25 χωριά που αποτελούσαν πατριαρχική εξαρχία. Αναφέρεται χαρακτηριστικά:

«...τα περί την Αγίαν Μελιτηνήν χωρία του Βισσίνου, του Σκανδάλη και τα λοιπά».

Η παράδοση του χωριού αναφέρει, ότι το χωριό ονομάστηκε έτσι από τον ηγούμενο Σκανδάλιο, ο οποίος μόναζε σε ένα μοναστήρι που υπήρχε εκεί κοντά.

Οι  περιηγητές όμως αργότερα δεν κάνουν καμιά μνεία στο χωρίο του Σκανδάλη. Αντίθετα, οι περιγραφές τους ιδιαίτερα στα νηολόγια, περιορίζονται στο ακρωτήρι της Αγίας Ειρήνης, το οποίο ονομάζουν ως Punta dura ή απλώς Punta δηλαδή μυτερό ή σκληρό ακρωτήρι ή απλώς ακρωτήρι.

Στην ουσία, οι περισσότεροι από τους περιηγητές δεν έφτασαν ποτέ στο χωριό αλλά αντέγραφε ο ένας το χάρτη του άλλου.(Porcacchi 1572, Rosaccio 1598, Piacenza 1685, Coronelli 1690 και Choiseul-Gouffier 1785).

Ο Τούρκος χαρτογράφος, ο φοβερός και τρομερός Piri Reis ( 1521) ονομάζει το χωριό ως Köstere burnu.

Ο Conze στην ουσία είναι ο πρώτος περιηγητής που το επισκέπτεται, κάθεται σιμά στη βρύση του χωριού ενώ ο ιερέας του προσφέρει ψωμί με μέλι και ονομάζει το ακρωτήρι,  ακρωτήρι της Αγίας Ειρήνης.

Την ίδια ονομασία μεταδίδουν και οι Louis De Launay (1894), Hauttecoeur (1903) και Fredrich (1904).

Σήμερα το Σκαντάλι είναι ένα όμορφο, γραφικό και καθαρό χωριό της Λήμνου.

Πολιούχος του χωριού είναι ο Άγιος Νικόλαος και ο ναός του βρίσκεται στο κέντρο του χωριού.

Το χωριό φημίζεται για το εξαιρετικής ποιότητας θυμαρίσιο μέλι.

Οι κάτοικοι, οι ελάχιστοι που έχουν απομείνει ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία.
Σήμερα δυστυχώς το μεγαλύτερο μέρος των κτημάτων του χωριού είναι χέρσα.
Οι κάτοικοι της Σκανδάλης ποτέ δεν ασχολήθηκαν με την αλιεία αν και ήταν το χωριό τος κοντά στη θάλασσα.
Χαρακτηριστικά, ο λαογράφος Γ.Μέγας που επισκέφτηκε τη Σκανδάλη στα 1940 γράφει: «Υπάρχουν μάλιστα χωριά, ως η Φυσίνη και η Σκανδάλη, εις τα οποία δεν ευρίσκεις ούτε ένα άνθρωπον καταγινόμενον εις την αλιείαν ,αν και ταύτα δεν απέχουν ουδέ έν τέταρτον της ώρας από την παραλίαν»[1].
Ευαγγελία Χ.Λιάπη

---

[1] Γ.Μέγας, Επετηρίς του Λαογραφικού Αρχείου, Αθήνα 1940