Έθιμα του Αγίου Ιωάννη του Αποκεφαλιστή ή του Παροξυσμού (29 Αυγούστου)

Ο Άγιος Ιωάννης είναι ένας «νηστησμάρχης» Άγιος. Στις 29 Αυγούστου εορτάζεται ο αποκεφαλισμός του Αγίου και η ημέρα αυτή, είναι ημέρα αυστηρής νηστείας.Τα παλαιότερα χρόνια πίστευαν ότι τη μέρα αυτή δεν θα έπρεπε να καταναλώσουν τροφή που να έχει σκούρο χρώμα όπως τα μαύρα σύκα, τα κόκκινα σταφύλια, γιατί είχαν βαφτεί με το αίμα του Αγίου. Στη Λήμνο πίστευαν πως από την ημέρα που ο Άγιος αποκεφαλίστηκε οι άνθρωποι άρχισαν να αποκτούν όταν νοσούν πυρετό, θέρμη όπως το αποκαλούσαν. Πριν από τον αποκεφαλισμό του Αγίου δεν υπήρχε πυρετός, θέρμη, παροξυσμός. Για το λόγο αυτό αποκαλούσαν την ημέρα αυτή «του παροξυσμού». Λημνιοί από τα Σβέρδια είχαν αναφέρει στο λαογράφο Γεώργιο Μέγα[1], όταν τους επισκέφτηκε, για να καταγράψει τα έθιμα της Λήμνου, απεσταλμένος από την Ακαδημία Αθηνών: «από τότε που αποκεφάλισαν τον Αγιογιάνν’, απέ τότε έπεσεν η θέρμη στον κόσμο, ταράχκιν του κιφάλ’ τ’ κ’ έπισι ταραχή, συνερίγ, παραξ’σμός. Γι’ αυτό τα’ Αγιογιάνν’ τα’ Παραξ’σμού είναι για τα θέρμες. Κείνος που θερμαίνεται πάει στον Αγιογιάνν’ λάδ’, κερί, λίβανο και θυμιάζ’». Για να θεραπευτεί ο ασθενής έπρεπε να προσφέρει στον Άγιο λάδι, κερί και θυμίαμα και να αφήσει σε κάποιο κλαδί κυρίως λυγαριάς μια τρίχα της κεφαλής του ασθενούς ή ένα κουρελάκι από κάποιο ένδυμα του. Ο Άγιος Ιωάννης ο Αποκεφαλιστής έχει πολύ μεγάλη παρρησία προς τον Κύριο και οι προσευχές μας προς τον Άγιο γρήγορα εισακούονται.

Ευαγγελία Χ.Λιάπη

Ἀπολυτίκιο του Αγίου Ιωάννη του Αποκεφαλιστή

Μνήμη δικαίου μετ’ ἐγκωμίων· σοὶ δὲ ἀρκέσει ἡ μαρτυρία τοῦ Κυρίου Πρόδρομε· ἀνεδείχθης γὰρ ὄντως καὶ Προφητῶν σεβασμιώτερος, ὅτι καὶ ἐν ῥείθροις βαπτίσαι κατηξιώθης τὸν κηρυττόμενον. Ὅθεν τῆς ἀληθείας ὑπεραθλήσας, χαίρων εὐηγγελίσω καὶ τοὶς ἐν Ἅδῃ, Θεὸν φανερωθέντα ἐν σαρκί, τὸν αἴροντα τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου, καὶ παρέχοντα ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Κοντάκιον 

Ἡ τοῦ Προδρόμου ἔνδοξος ἀπoτομὴ, οἰκονομία γέγονέ τις θεϊκή, ἵνα καὶ τοῖς ἐν Ἅδῃ, τοῦ Σωτῆρος κηρύξῃ τὴν ἔλευσιν. Θρηνείτω οὖν Ἡρωδιάς, ἄνομον φόνον αἰτήσασα· οὐ νόμον γὰρ τὸν τοῦ Θεοῦ, οὐ ζῶντα αἰώνα ἠγάπησεν, ἀλλ’ ἐπίπλαστον πρόσκαιρον.

Μεγαλυνάριον

Κἂν ἐτμήθης Κάραν ὦ Βαπτιστά, φθέγγεται ἠ γλῶσσα, τὸν Ἡρώδην ἐλέγχουσα· Λόγου τὴν φωνήν σε, σιγῆσαι γὰρ οὐκ ἔδει, ἀλλὰ καὶ τοῖς ἐν Ἅδῃ, Χριστὸν κηρύξασθαι.

---

[1] Γεώργιος Μέγας, Επετηρίς του Λαογραφικού Αρχείου, Αθήνα 1950