Ο πειρατής Σούσουρας κι o κρυμμένος θησαυρός στη Λήμνο

Ο πειρατής Σούσουρας καταγόταν από την Σαμοθράκη κι έδρασε κατά την περίοδο της ελληνικής επανάστασης την οποία αρκετές φορές χρηματοδότησε.

Εξάσκησε την πειρατεία μαζί με τον αδελφό του κι έμειναν γνωστοί ως οι περίφημοι αδερφοί Καραγεώργη.

Ο Σούσουρας έγινε γνωστός κυρίως όμως με τα παρατσούκλια του. Το πρώτο παρατσούκλι το «Γάντζος» το πήρε εξαιτίας του γάντζου που έφερε στο αριστερό του χέρι.

Το δεύτερο παρατσούκλι του το Σούσουρας του το έδωσαν εξαιτίας της υπερβολικής φασαρίας και φλυαρίας που τον συνόδευαν. Λέγεται ότι συμπεριφερόταν σαν τη σουσουράδα για αυτό και τον ονόμασαν Σούσουρο.

Ο ίδιος υπήρξε ιδιαίτερα ευφυής και χαρισματικός.

Η οικογένεια του αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Σαμοθράκη την 1^η Σεπτεμβρίου του 1821 εξαιτίας της σφαγής[1] στην οποία προέβησαν οι Τούρκοι στο νησί.

Η μητέρα του Σούρουρα η οποία ήταν μια καλλονή βρήκε  φρικτό θάνατο αφού βιάστηκε μπροστά στα μάτια των ανήλικων παιδιών της κατά τη διάρκεια της σφαγής .

Με μια ψαρόβαρκα ο πατέρας του Σούσουρα πήρε τα παιδιά του  και πέρασε στο Πόρτο Λάγος. Εκεί εργάστηκε στα νταλάνια της λίμνης Βιστωνίδας.

Ο Σούσουρας  πικραμένος από την απώλεια της μητέρας του και από το σοκ που υπέστη ο ίδιος και τα αδέλφια του γρήγορα πήρε εκδίκηση σκοτώνοντας το βιαστή και δολοφόνο της μητέρας του.

Έτσι ο Σούσουρας και τα αδέλφια του για να γλυτώσουν από την οργή των Τούρκων βρήκαν προστασία στην άγρια και επιβλητική Μάνη εκεί που Τούρκος δεν πάτησε ποτέ.

Εκεί ο Σούσουρας αφού εμπιστεύτηκε την αδελφή του σε μια οικογένεια Μανιατών για να την προστατεύουν, μπαρκάρισε μαζί με τον αδελφό του αρχικά σε κουρσάρικο πλοίο και στην συνέχεια απέκτησαν δικό τους πειρατικό πλοίο κι έγιναν οι κυρίαρχοι του Αρχιπελάγους.

Σε σύντομο χρονικό διάστημα ο Σούσουρας κατάφερε κι έγινε ο φόβος κι ο τρόμος των Τούρκων προκαλώντας τους μεγάλες απώλειες.

 Περιοχή δράσης του ήταν το Βόρειο Αιγαίο ενώ συμπαθούσε ιδιαίτερα την έξοδο των Δαρδανελίων.

Τα νησιά του Αρχιπελάγους γνώρισαν τις ληστρικές του επιχειρήσεις. Λήμνος, Άγιος Ευστράτιος, Λέσβος, Χίος, Ψαρά, Φούρνοι, Ικαρία, Σάμος, Οινούσσες.

Ο Σούσουρας λεηλατούσε τα πάντα και δεν έφευγε ποτέ άπρακτος από το ρεσάλτο του.

Βαθιά θρησκευόμενος ο ίδιος δεν απουσίαζε ποτέ ιερέας από το πειρατικό του πλοίο. Τακτικά νήστευε και εξομολογούνταν.

Διατηρούσε ημερολόγιο με το χρονικό των επιχειρήσεων του στο Αρχιπέλαγος στο οποίο ανάφερε λεπτομέρειες καθώς και τις κρύπτες των θησαυρών του.

Ο Σούσουρας τραυματίστηκε θανάσιμα στην περιοχή της λεκάνης από τουρκική κανονιά κατά τη διάρκεια ναυμαχίας ανάμεσα στη Σαμοθράκη και τη Θάσο. Λίγο πριν ξεψυχήσει εμπιστεύτηκε το ημερολόγιο του στο μοναχό της μονής Βατοπεδίου[2]  που για χρόνια ήταν κι ο πνευματικός του.

Ο θησαυρός του Σούσουρα ή καλύτερα οι θησαυροί του Σούσουρα γιατί είναι διάσπαρτοι στα παράλια των νησιών του Αιγαίου πελάγους  αποτελείται από χιλιάδες χρυσά νομίσματα, κοσμήματα, πολύτιμα σκεύη και πολύτιμους λίθους.

Μια από τις κρύπτες του Σούσουρα σύμφωνα με το θρύλο υπάρχει στη Λήμνο την οποία συνήθιζε να επισκέπτεται τακτικά μια και προτιμούσε την περιοχή για τα ρεσάλτα του στα πλοία .

Ευαγγελία Χ.Λιάπη

 

---

[1] Τον Απρίλιο του 1821 οι κάτοικοι της Σαμοθράκης όρισαν τους εαυτούς τους ελεύθερους κι αρνήθηκαν να πληρώσουν τους οφειλόμενους φόρους στους Τούρκους. Την 1^η Σεπτεμβρίου του 1821 οι Τούρκοι για να τιμωρήσουν τους Σαμοθρακίτες λεηλάτησαν το νησί. Οι Τούρκοι έκαψαν τα σπίτια, άρπαξαν τα ζώα και όσοι κάτοικοι  δεν πρόφτασαν να φύγουν στα βουνά ή να εγκαταλείψουν το νησί βρήκαν φρικτό θάνατο ενώ οι γυναίκες βιάστηκαν. Τους νέους τους  πούλησαν στην  Κωνσταντινούπολη για  σκλάβους. Δώδεκα Σαμοθρακίτες οι Τούρκοι τους κρέμασαν στα κατάρτια των πλοίων για παραδειγματισμό. 

Χαρακτηριστικός είναι ο πίνακας του Γάλλου ζωγράφου  Auguste Vinchon με τίτλο Après le massacre de Samothrace που έξοχα ο καλλιτένης περιγράφει την καταστροφή.

[2] Το ημερολόγιο του Σούσουρα βρέθηκε σε κρύπτη του μοναστηριού.