Ο θησαυρός της Ωραίας Ελένης

Ο Bernabo Brea μαζί με μια σημαντική ομάδα από έμπειρους επιστήμονες και ερευνητές, τα μέλη της Εφορίας αρχαιοτήτων των Συρακουσών το καλοκαίρι του 1956 ήρθε στη Λήμνο ως ανασκαφέας της Πολιόχνης.

Στην αρχή λοιπόν της ανασκαφικής περιόδου ο Bernabo Brea θέλοντας να καθαρίσει την ήδη ανασκαμμένη περιοχή (είχε μεσολαβήσει ο χειμώνας με τις βροχές και τους δυνατούς αέρηδες, τα ζώα είχαν αναταράξει τα χώματα κ.α.), ζήτησε από τους ντόπιους εργάτες που η αποστολή χρησιμοποιούσε να ξεχορταριάσουν και να καθαρίσουν το έδαφος.

Τότε ένας εργάτης ο Νικόλαος Ζωναράς χτύπησε  με την αξίνα του στη ρίζα ενός μικρού θάμνου με σκοπό να  το βγάλει. Επρόκειτο για το πάτωμα του ήδη ανασκαμμένου δωματίου 643.

Αμέσως ακούστηκε ο ήχος ενός αγγείου που θρυμματίζεται και σπάει. Το  αγγείο ήταν κρυμμένο στο έδαφος, κοντά στη βάση ενός πίθου.

Μέσα από το σπασμένο κεραμικό χύθηκαν έξω λαμπερά χρυσά κοσμήματα. Ο θησαυρός είχε μόλις αποκαλυφθεί.

Ο θησαυρός βρέθηκε. Οι πρώτοι ανασκαφείς έχοντας βρει το πάτωμα του δωματίου 643 τα προηγούμενα χρόνια  είχαν σταματήσει.

Οι ιδιοκτήτες του θησαυρού, τον  είχαν κρύψει κάτω από το πάτωμα του μεγάρου, δίπλα στη βάση  ενός μεγάλου πίθου με σκοπό  να τον διαφυλάξουν.

Η βίαιη και ξαφνική όπως φαίνεται καταστροφή δεν τους επέτρεψε να γυρίσουν και να τον πάρουν. Έτσι για αιώνες έμενε καλά κρυμμένος και προφυλαγμένος.

Η πρώτη εντύπωση του Brea ήταν ότι ο θησαυρός ήταν μέρος του θησαυρού του Πριάμου που είχε ανακαλύψει ο Σλήμαν στην απέναντι στεριά της Τροίας κι έργο του ίδιου χρυσοχόου.Η ομοιότητα των δυο θησαυρών είναι εμφανής και έχουν παραχθεί στο ίδιο εργαστήρι και πιθανότατα από τον ίδιο δημιουργό.

Ο Bernabo Brea ονόμασε  το θησαυρό, θησαυρό της Ωραίας Ελένης τονίζοντας τη σημασία του θησαυρού και συνδέοντας τον με το δεκαετή τρωικό πόλεμο.

Ο θησαυρός της Πολιόχνης ή όπως προτιμούν να τον αποκαλούν ο θησαυρός της Ωραίας Ελένης περιλαμβάνει διαδήματα, ψέλια, ενώτια, πόρπες, περιδέραια, δαχτυλίδια και μεταλλικά αντικείμενα.

Η Πολιόχνη, η άγνωστη προϊστορική πόλη της  Λήμνου και της Ελλάδας, η Πολιόχνη που δεν είχε την τύχη να την τραγουδήσει ο Όμηρος και να την εξερευνήσει ο Σλήμαν, μετά από αιώνες σιωπής, είχε αποφασίσει να αποκαλύψει τα μυστικά της το καλοκαίρι του 1956.
Ευαγγελία Χ.Λιάπη